تبیین اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال افسردگی اساسی براساس مدل آسیب‌شناسی روانی در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

Abstract

زمینه و هدف: انعطاف­ناپذیری روانشناختی، به عنوان یک مدل نظری جدید برای آسیب­شناسی روانی، با طیفی از مسائل روانشناختی مرتبط بوده است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف تبیین اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال افسردگی اساسی براساس مدل آسیب­شناسی روانی در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد انجام گرفت. روش کار: روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی 97-1396 تشکیل می­دادند. با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای، 408 دانشجو انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی، پرسشنامه­ اختلال اضطراب اجتماعی (SPIN)، مقیاس کوتاه اضطراب فراگیر (GAD-7)، پرسشنامه افسردگی بک- ویرایش دوم (BDI-II) و مقیاس ارزیابی جامع فرآیندهای درمان پذیرش و تعهد (compACT) استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها، شاخص­های آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد) و تکنیک معادلات ساختاری مورد استفاده قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم­افزارهای SPSS-22 و Lisrel-8.85 استفاده شد. یافته‌ها: نتایج مدل­یابی معادلات ساختاری نشان داد که مسیر هم جوشی شناختی و اجتناب تجربه­ای به اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال اضطراب فراگیر و اختلال افسردگی اساسی در سطح 01/0> pو مسیر خود مفهوم سازی شده و تسلط گذشته و آینده به اختلال اضطراب فراگیر در سطح 01/0>p معنی­دار بودند. با این حال مولفه فقدان ارزش­ها و عمل متعهدانه هیچ مسیر معنی­داری نداشت و از مدل نهایی حذف شد. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته­های این پژوهش، فرآیندهای آسیب­شناختی مربوط به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در میان اختلال­های هیجانی، از رویکرد ابعادی به تشخیص و درمان حمایت می­کند.