شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر شایستگی‌های حرفه‌ای اعضای هیئت‌علمی در بستر آموزش از دور (مطالعه موردی: دانشگاه پیام نور)

Abstract

زمینه و هدف: ارتقا کیفیت دانشگاه‌ها ارتباط مستقیم با عملکرد اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها دارد. هدف از این پژوهش شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر شایستگی‌های حرفه‌ای اعضای هیئت‌علمی در بستر آموزش از دور بوده است. روش‌ کار: روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. در بخش کیفی برای استنباط مدل از روش فراترکیب استفاده شد. در مرحله کمی نیز برای برازش مدل از شاخص‌های برازندگی بهره گرفته شده است. جامعه آماری در این پژوهش اساتید هیئت‌علمی دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی (تعداد 190) بوده است که بر اساس جدول مورگان حجم نمونه 120 نفر انتخاب و پیمایش صورت گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است که در چندین مرحله ویرایش و اصلاح شده است. روایی پرسشنامه از طریق روایی سازه و پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ (94%) به دست آمد. بر اساس ادبیات و پیشینه پژوهش مؤلفه‌ها شناسایی و برای پی بردن به متغیرهای زیربنایی عوامل اثرگذار بر آموزش الکترونیکی از فن دلفی استفاده شد. مؤلفه‌های شناسایی شده شامل دانش، مهارت، رفتار، نگرش و زیر مؤلفه‌های مربوط به هر عامل بودند. بر اساس نتایج دلفی چهار عامل مشخص شده با تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مورد آزمون قرار گرفت. یافته‌ها: میزان تأثیرگذاری عامل دانش 314/0 و عامل مهارت 219/0، عامل رفتار 125/0 و عامل نگرش 255/0 به دست آمده است. در این پژوهش عامل دانش با مقدار ویژه 66/6 و واریانس تبیین شده 40/12 بیشترین سهم را در بین عوامل مؤثر بر شایستگی‌های اعضای هیئت‌علمی دارد و دانش فرهنگی با بار عاملی 0.80، سواد رایانه‌ای با بار عاملی 78/0، سواد اطلاعاتی با بار عاملی 75/0 و دانش شغلی با بار عاملی 70/0 به ترتیب به عنوان مؤثرترین متغیرهای عامل دانش محسوب می‌شوند. با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان عنوان کرد که بیشترین مقدار مربوط به بعد دانش و کمترین مقدار مربوط به بعد رفتار می‌باشد. نتیجه‌گیری: توسعه فرهنگ یادگیری، بهبود کانال‌های ارتباطی، توسعه مهارت‌های تیمی و ایجاد جو سازمانی توام با احساس معناداری، شایستگی، استقلال و اعتماد و مشارکت می‌تواند در ارتقای عملکرد اعضای هیئت‌علمی نقش بسزایی ایفا نماید.