حفظ کیفیت و کاهش قهوه‌ای شدن گلبرگ‌های گل شاخه‌بریده نرگس رقم ’شهلای شیراز‘ با استفاده از سدیم‌نیتروپروساید

Abstract

یکی از عمده­ترین مشکلات در مرحله پس­از­برداشت گل شاخه­بریده نرگس رقم 'شهلای شیراز‘ (Narcissus tazetta L.cv. Shahla-e-Shiraz)، کوتاه بودن عمر پس­از­برداشت آن است که به­طور عمده به­دلیل پژمردگی و قهوه­ای شدن سریع گلبرگ­های آن می­باشد. مطالعه حاضر به‌منظور بررسی تأثیر تیمار سدیم­نیتروپروساید بر حفظ کیفیت و جلوگیری از فرآیند قهوه­ای شدن گلبرگ­های گل شاخه­بریده نرگس انجام شد. آزمایش حاضر به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به­صورت فروبری کوتاه­مدت در سدیم­نیتروپروساید در دو غلظت (25 و 50 میکرومولار) به­مدت 24 ساعت برروی گل­های شاخه­بریده نرگس انجام شد. محلول ساکارز 2 درصد و همچنین آب­مقطر به­عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. در این آزمایش شاخص­های مختلف بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به­دست آمده، بیشترین کیفیت ظاهری گل (03/3) و بیشترین محتوی نسبی آب گلبرگ (1/43 درصد) در پایان آزمایش در گل­های تیمار شده با 25 میکرومولار سدیم­نیتروپروساید مشاهده شد. کمترین میزان قهوه­ای شدن (3/22 درصد) و تغییرات رنگ (ΔE) و بیشترین روشنایی رنگ گلبرگ­ها (L*) (47/35) نیز در تیمار 25 میکرومولار سدیم­نیتروپروساید مشاهده شد. تیمار 25 میکرومولار سدیم­نیتروپروساید به­طور معنی­داری فعالیت آنزیم پلی­فنل اکسیداز را به یک پنجم نسبت به شاهد کاهش داد. این غلظت همچنین تأثیر معنی­داری در کاهش نشت­یونی و حفظ پایداری غشای­سلولی (3/73 درصد) نسبت به شاهد (5/69 درصد) داشت. نتایج نشان داد که غلظت مناسب سدیم­نیتروپروساید با حفظ محتوی نسبی آب گلبرگ، کاهش نشت­یونی وحفظ پایداری غشای­سلولی و کاهش فعالیت آنزیم پلی­فنل اکسیداز (PPO) نقش موثری در مهار فرایند قهوه­ای شدن گلبرگ­های گل شاخه­بریده نرگس داشت.