ارائه مدل مسئولیت پذیری اجتماعی در مدیریت کاهش مخاطرات طبیعی با رویکرد ساختاری تفسیری

Abstract

زمینه و هدف: کاهش پیامدهای مخاطرات طبیعی در سطح جامعه مستلزم توسعه مسئولیت‌پذیری اجتماعی جهت پیشگیری از ایجاد خطر بلایای جدید می‌باشد. بنابراین هدف این پژوهش، ابتدا شناسایی شاخص‌های مسئولیت‌پذیری اجتماعی در مدیریت کاهش مخاطرات طبیعی و سپس تعیین اولویت‌های اقدام، با رویکرد ساختاری تفسیری است. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی - پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. داده‌های تحقیق به صورت میدانی و به شیوه آمیخته (کیفی و کمی) جمع‌آوری شد. جامعه آماری در بخش کیفی، شامل کلیه صاحب‌نظران و متخصصان مدیریت بحران بودند که 18 نفر از آن‌ها به صورت غیرتصادفی و هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی، شامل مدیران و کارشناسان سازمان مدیریت بحران و ادارات کل بحران استان‌ها (297 نفر) و مدیران و کارشناسان ملی و استانی سازمان‌ها و نهادهای همکار و عضو شورای عالی مدیریت بحران (361 نفر) و در مجموع، برابر با 658 نفر بودند که براساس جدول کرجسی و مورگان و با استفاده از فرمول کوکران و نمونه‌گیری تصادفی ساده، تعداد 248 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه محقق ساخته 39 سئوالی شامل شاخص‌های مسئولیت‌پذیری اجتماعی در مدیریت کاهش مخاطرات طبیعی و فرم خودتعاملی ساختاری بود. روایی محتوایی پرسشنامه توسط 10 نفر از اساتید مدیریت دانشگاه و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ تایید شد (83/0=α). برای سطح‌بندی عوامل از تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری استفاده گردید. یافته­ ها: یافته‌ها نشان داد که 39 شاخص در قالب 17 مؤلفه در مسئولیت‌پذیری اجتماعی در مدیریت کاهش مخاطرات طبیعی وجود دارد و مؤلفه‌ها در هفت سطح قرار گرفتند. فرهنگ سازمانی، ادراک محیطی و ساختار سازمانی در سطح اول و حمایت مدیران ارشد و باور اخلاقی در پایین‌ترین سطح قرار گرفته است. نتیجه­ گیری: نتایج به دست آمده مؤید این است که حمایت‌های سازمانی و اقتصادی و نیز ارتقاء باور اخلاقی موجب هموار شدن دستیابی به دیگر مؤلفه‌ها و توسعه مسئولیت‌پذیری اجتماعی در مدیریت کاهش مخاطرات طبیعی خواهد شد.