مقاله علمی – پژوهشی:‌ مروری بر ذخایر آرتمیا در دریاچه ارومیه (1400-1277)

Abstract

این مطالعه به بررسی تغییرات تراکم توده زنده و سیست آرتمیا در دریاچه ارومیه در طول دوره‌های مختلف زمانی می‌پردازد. با این‌حال، به بررسی تغییرات جمعیت آرتمیا در سایر دریاچه‌های بسیار شور نظیر دریاچه بزرگ نمک آمریکا، بحرالمیت و دریاچه گریزمیر در نیوزیلند نیز پرداخته شده است. حدود 125 سال قبل، Günther (1899) اولین ذخایر آرتمیا را در دریاچه ارومیه تخمین زده است. پس از وی، در دوره‌های مختلف زمانی، محققین مختلف تراکم آرتمیای دریاچه ارومیه را مورد ارزیابی قرار داده‌اند. از مهم‌ترین آنها می‌توان به مطالعات انجام شده در سه دهه گذشته اشاره نمود. اوج جمعیت آرتمیا را می‌توان در دهه هفتاد در دریاچه ارومیه مشاهده کرد که مقارن با بالاترین سطح تراز آب است. پس از آن، آب دریاچه ارومیه روند نزولی داشته که این امر در جمعیت آرتمیا و تراکم سیست، نمود داشته است. در دهه 90 دریاچه ارومیه با بحران کم آبی مواجه شده است و جمعیت آرتمیا افت شدیدی نشان می‌دهد. با توجه به شباهت‌های زیاد دریاچه ارومیه با دریاچه بزرگ نمک آمریکا، به مطالعات مربوط به این دریاچه پررنگ تر پرداخته شده است. به طور کلی، تراکم سیست آرتمیا از حدود 2500 عدد در لیتر در دهه 70 به 6/4 عدد در لیتر در دهه 90 و در همین زمان تراکم توده زنده آرتمیا از 1500 عدد در مترمکعب به 4 عدد در مترمکعب کاهش یافته است. کاهش سطح آب دریاچه و هم‌زمان افزایش شوری آن به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش جمعیت آرتمیا محسوب می‌شود. از عوامل مهم دیگر در کاهش جمعیت آرتمیا در دریاچه ارومیه می‌توان به کاهش محسوس جمعیت جلبک‌ها به‌ویژه جلبک Dunaliella salina که غذای اصلی آرتمیا را تشکیل می‌دهد، اشاره کرد.