تأثیر آموزش هدفمند بر اساس الگوی مراحل تغییر بر پذیرش و درک ماموگرافی در زنان بالای 40 سال

Abstract

سابقه و هدف: غربالگری ماموگرافی به‌عنوان حساس‌ترین آزمون تشخیصی، ضمن کاهش مرگ‌ومیر، سبب ارتقای کیفیت زندگی می‌شود. این آموزش در درک و پذیرش زنان تغییر ایجاد می‌کند و در طراحی مداخلات مؤثر برای انجام و تداوم این رفتـار استفاده می‌شود. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر آموزش بر اساس الگوی مراحل تغییر بر پذیرش و درک ماموگرافی زنان بالای 40 سال انجام شد. مواد و روش‌‌ها: در این مطالعه تجربی 128 نفر از زنان بالای 40 سال واجد شرایط که به مراکز جامع سلامت شهر آمل مراجعه کرده بودند، به‌طور تصادفی به دو گروه 62 نفره مداخله و کنترل تقسیم شدند. برای گروه مداخله 4 جلسه آموزشی آنلاین با استفاده از واتساپ طی چهار هفته برگزار شد. جزوات و فیلم‌های آموزشی در اختیار شرکت‌کنندگان گذاشته و به سؤالات آن‌ها به صورت آنلاین پاسخ داده شد. گروه کنترل نیز بعد از پایان نمونه‌گیری همین محتوای آموزشی را دریافت کردند. پرسش‌نامه مراحل تغییر راکووسکی و پرسش‌نامه توازن تصمیم‌گیری برای هر دو گروه قبل و بلافاصله یک ماه بعد از آموزش تکمیل شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخۀ 20، آزمون تی زوجی، کای اسکوئر، اندازه‌های تکراری RM و تی مستقل تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها: درصد فراوانی الگوی مراحل تغییر قبل از مداخله اختلاف معناداری بین دو گروه کنترل و مداخله نداشت. بلافاصله پس از مداخله (P=0.022) و نیز یک ماه بعد (P=0.008)؛ درصد فراوانی مراحل پیش‌تفکر در گروه مداخله کاهش و مراحل تفکر و عمل افزایش داشت. میانگین نمره درک منفی بر مبنای پرسش‌نامه توازن تصمیم‌گیری بین دو گروه کنترل و مداخله قبل از آموزش، بلافاصله بعد از آموزش و یک ماه بعد از آموزش به‌طور معناداری اختلاف داشت (P<0.001). میانگین نمره درک مثبت بر مبنای پرسش‌نامه توازن تصمیم‌گیری بین دو گروه کنترل و مداخله بلافاصله بعد از آموزش و یک ماه بعد از آموزش به‌طور معناداری اختلاف داشت (P<0.001). نتیجه‌گیری: استفاده از الگوی آموزشی مراحل تغییر ضمن افزایش درک مثبت باعث بهبود عملکرد افراد می‌شود و از آن در ارتقای برنامه‌های غربالگری استفاده می‌شود.