اثربخشی آموزش گروهی اصلاح الگوی تعامل والد- فرزند به مادران بر نشانه‌های نافرمانی مقابله‌ای در کودکان

Abstract

زمینه و هدف: اختلال نافرمانی مقابله‌ای از شایع‌ترین اختلالات روانی است که با شیوع ۲ تا ۱۶ درصد در کودکان پیش دبستانی یا اوایل سن مدرسه و در مرحله قبل از نوجوانی بروز می‌کند. بنابراین پژوهش حاضر، با اثربخشی آموزش اصلاح الگوی تعامل والد- فرزند به مادران بر نشانه‌های نافرمانی مقابله‌ای در کودکان 8 تا 11 سال شهر شیراز انجام گردید. روش کار: در این مطالعه نیمه تجربی، از بین مادران دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی در سال تحصیل 99-1398 شهر شیراز، تعداد 40 نفر انتخاب و به طور تصادفی به آزمایش (تعداد 20 نفر) و کنترل (تعداد 20 نفر) گماشته شدند. کلیه شرکت کنندگان پرسشنامه‌های دموگرافیک و سیاهه رفتاری کودک آخنباخ نسخه والدین (که دارای سه بُعد اصلی مشکلات برونی‌سازی شده، مشکلات رفتاری درونی‌سازی شده و مشکلات کلی کودکان و نوجوانان را ارزیابی می‌کند) را در سه مرحله تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته و همچنین آزمون تعقیبی بونفرونی انجام شده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد بین پیش آزمون و پس آزمون در سه متغیر مشکلات برونی‌سازی شده، مشکلات رفتاری درونی‌سازی شده و مشکلات کلی تفاوت معنادار وجود دارد (001/0>P). همچنین بین پیش آزمون-پیگیری نیز در هر سه متغیر تفاوت معنادار وجود دارد (001/0>P) و نیز بین پس آزمون و پیگیری در دو متغیر مشکلات برونی‌سازی شده و مشکلات رفتاری درونی‌سازی شده تفاوت معناداری وجود دارد (001/0>P). نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که درمان الگوی تعامل والد- فرزند می‌تواند در کاهش نشانه‌های نافرمانی مقابله‌ای در کودکان 8 تا 11 سال به عنوان مداخلات روانشناسی استفاده شود و با توجه به اثربخشی الگوی تعامل والد- فرزند، این درمان در اولویت درمانی قرار داده شود.