تأثیر تصویرسازی ذهنی و تجسم هدایت شده بر استرس ادراک شده، بهزیستی روانشناختی و کیفیت‌خواب بازنشستگان نظامی

Abstract

زمینه و هدف: تأثیر بازنشستگی به­‌عنوان جایگاه مرحله مهم و نقطه عطف در زندگی شخص و اثر آن بر ظرفیت­‌های مختلف روانشناختی از جهات مختلف قابل توجه و بررسی است. از این رو ضرورت شناسایی روش­‌های مداخله در راستای افزایش سلامت جسم و روان در میان بازنشستگان اهمیت پیدا می­‌کند. بدین جهت، این مطالعه تأثیر تصویرسازی ذهنی و تجسم هدایت‌شده به عنوان مداخله شناختی بر بهبود استرس ادراک شده، بهزیستی روانشناختی و کیفیت­‌خواب را در میان بازنشستگان نظامی بررسی کرد. روش‌ها: پژوهش حاضر طرح نیمه­ آزمایشی همراه با پیش‌­آزمون و پس‌­آزمون بود. به همین منظور 60 نفر از بازنشستگی نظامی (60 تا 70 سال) به صورت تصادفی در دو گروه 30 نفره (آزمایش: 30 مرد و کنترل: 30 مرد) جای داده شدند. طی 12 جلسه، هفته‌­ای 3 بار در جلسات مداخله تصویرسازی ذهنی و تجسم هدایت شده شرکت نمودند. همچنین قبل و بعد از مداخله استرس ادراک شده، بهزیستی روانشناختی و کیفیت­ خواب آزمودنی­‌ها اندازه­‌گیری شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل کواریانس نشان داد که بعد از مداخله استرس ادراک‌شده (0/01≥P)، بازنشستگان نظامی در گروه مداخله به‌طور معناداری کاهش یافت. همچنین بهزیستی روانشناختی (0/01≥P) و کیفیت‌­خواب (0/01≥P) بازنشستگان نظامی نیز در گروه مداخله به‌طور معناداری افزایش یافت. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه ادعایی که آموزش تکنیک تصویرسازی ذهنی و تجسم هدایت شده سبب کاهش استرس ادراک­‌شده و افزایش بهزیستی روانشناختی و کیفیت­‌خواب در بازنشستگان نظامی می‌­شود و سلامت را ارتقا می‌­دهد را حمایت می‌­کند. این مطالعه پیشنهاد می‌­کند که این تکنیک­‌ها به‌­منظور پیشگیری و کنترل استرس ادراک‌­شده و بهبود سطح بهزیستی روانشناختی و کیفیت‌خواب بازنشستگان نظامی در راستای تقویت سلامت روانی آنان استفاده شود.