تأثیر آموزش مبتنی بر خود- شفقت‌ورزی بر عاطفه مثبت و منفی دانشجویان پرستاری: یک مطالعه نیمه‌تجربی

Abstract

زمینه و هدف: توجه به سلامت روانی دانشجویان پرستاری که بزرگترین گروه بهداشتی و درمانی را در آینده تشکیل خواهند داد، بسیار حائز اهمیت است. دانشجویانی که آموزش مبتنی بر شفقت‌ورزی دریافت می‌نمایند در مقایسه با همتایان خود از امید، عزت نفس و به طور کلی سلامت روانی بیشتری نیز برخوردارند. هدف پژوهش حاضر تعیین اثر آموزش مبتنی بر خود- شفقت‌ورزی بر عاطفه مثبت و منفی دانشجویان پرستاری بود. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع ارزشیابی اثر آموزش به صورت تک گروهی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون بود که با مشارکت 50 نفر از دانشجویان پرستاری مقطع کارشناسی در نیمسال دوم تحصیلی 99-98 در دانشگاه علوم پزشکی ایران، انجام شد. دانشجویان به شیوه نمونه‌گیری در دسترس از جامعه پژوهش انتخاب شده و از آنان پیش آزمون گرفته شد. سپس، دانشجویان به مدت هشت جلسه طی یک ماه یعنی هر هفته دو جلسه تحت آموزش مجازی (از طریق شبکه اجتماعی واتساپ) قرار گرفتند. یک ماه پس از آخرین جلسه نیز از دانشجویان پس آزمون گرفته شد. ابزار مورد استفاده، فرم مشخصات فردی و مقیاس عاطفه مثبت و منفی Positive Affect and Negative Affect Scales (PANAS) بود. تحلیل داده‌ها با بهره‌گیری از نرم افزار SPSS نسخه 16 و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، انجام شد. یافته‌ها: نتیجه آزمون تی زوجی نشان داد عاطفه مثبت دانشجویان پرستاری در مرحله پس آزمون با میانگین نمره (5/2 ± 9/37)، به طور معنی‌داری بیشتر از مرحله پیش آزمون (36/2 ± 24/21) بود که به معنی وضعیت بهتر عاطفه مثبت پس از مداخله بوده است (001/0 P<و 388/23t=). همچنین آزمون تی زوجی نشان داد عاطفه منفی در مرحله پس آزمون با میانگین نمره (5/2 ± 44/12) به طور معنی‌داری کمتر از مرحله پیش آزمون (72/1 ± 34/20) بوده است که به معنای وضعیت بهتر عاطفه منفی دانشجویان پرستاری بعد از مداخله بود (001/0 P<و 89/19t=). نتیجه‌گیری کلی: آموزش خود- شفقت‌ورزی، باعث کاهش معنی‌دار عاطفه منفی و افزایش عاطفه مثبت در دانشجویان پرستاری شد. لذا مداخله مذکور می‌تواند به عنوان آموزشی با قابلیت اجرای بالا در دانشکده‌های پرستاری در قالب برگزاری کارگاه‌های آموزشی جهت ارتقای سلامت روانی دانشجویان مورد استفاده قرار گیرد.