مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با درمان راه‌حل‌محورکوتاه‌مدت بر خودکارآمدی درد و تاب‌آوری دانش‌آموزان دختر مبتلا به سردرد مزمن

Abstract

مقدمه: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با درمان راه‌حل‌محور کوتاه‌مدت بر خودکارآمدی درد و تاب‌آوری دانش‌آموزان دختر مبتلا به سردرد مزمن بود. روش‌ها: روش پژوهش، نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را دانش‌آموزان دختر مبتلا به سردرد مزمن دوره متوسطه دوم مدارس شهر تبریز در سال‌تحصیلی 99-1398 تشکیل دادند. 30 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب، و به‌صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. گروه‌های آزمایشی، درمان مختص گروه خود را به‌ترتیب در 8 و 6 جلسه دریافت کردند. تجزیه و تحلیل یافته‌ها از طریق آزمون تحلیل واریانس آمیخته با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی انجام گرفت. یافته‌ها: در پیش‌آزمون، میانگین و انحراف معیار درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای خودکارآمدی درد (72/4±10/29) و برای تاب‌آوری (05/5±20/43)، در درمان راه‌حل‌محور کوتاه‌مدت برای خودکارآمدی درد (76/4±60/27) و برای تاب‌آوری (39/4±30/42)، و در گروه کنترل برای خودکارآمدی درد (47/4±00/29) و برای تاب‌آوری (66/5±40/42) بود. هر دو درمان در مقایسه با گروه کنترل، خودکارآمدی درد و تاب‌آوری بیماران را در پس­آزمون افزایش دادند (001/0>p). در مرحله پیگیری، اثر این دو درمان بر خودکارآمدی درد و تاب‌آوری ماندگار بود (001/0>p). تأثیر این دو درمان بر خودکارآمدی درد و تاب‌آوری در مراحل پس‌آزمون و پیگیری یکسان بود (05/0<p). نتیجه‌گیری: این دو درمان ممکن است با کاهش فاجعه‌آمیزکردن سردرد و در نتیجه کاهش اضطراب و ترس مرتبط با درد، در کاهش شدت سردرد و از این‌رو در افزایش خودکارآمدی درد و تاب‌آوری دانش‌آموزان دختر مبتلا به سردرد مزمن موثر باشند و می‌‌توانند راهبرد پیشگیرانه مفیدی تلقی شوند.