مطالعة آزمایشگاهی تعادل نیروها و اندرکنش جریان بین کانال اصلی و سیلاب‌دشت‌ها در کانال مرکب مورّب با سیلاب‌دشت‌های شیب‌دار

Abstract

در کانال‌های مرکب غیرمنشوری به‌دلیل تبادل جرم و اندازه حرکت بین کانال اصلی و سیلاب‌دشت‌ها، اندرکنش جریان بین زیربخش‌های کانال نسبت‌به کانال‌های مرکب منشوری بیشتر است. درنتیجه در این کانال‌ها مطالعة تنش برشی ظاهری ایجاد‌شده در فصل مشترک قائم بین کانال اصلی و سیلاب‌دشت‌ها پیچیده‌تر است. در پژوهش حاضر توزیع سرعت و تنش برشی در مقاطع مختلف و در طول ناحیۀ اریب کانال مرکب به‌صورت آزمایشگاهی اندازه‌گیری شده‌است. سپس با استفاده از داده‌های آزمایشگاهی و معادلات اندازه حرکت، اندرکنش جریان بین زیربخش‌های کانال‌ مرکب مورد بررسی قرار گرفته است. اندازه‌گیری‌ها برای دو زاویة اریب 31/11 و 81/3 درجه و در سه عمق نسبی 2/0، 3/0 و 4/0 انجام شده‌است. بررسی‌ها نشان‌دهندة آن است که اندرکنش جریان بین کانال اصلی و سیلاب‌دشت همگرا عموماً بیشتر از اندرکنش جریان بین کانال اصلی و سیلاب‌دشت واگرا است. هم‌چنین شیب عرضی سیلاب‌دشت‌ها سبب افزایش مقدار نیروی برشی ظاهری در فصل مشترک بین کانال اصلی و سیلاب‌دشت‌ها شده‌است.