اثر ریزوباکتر های محرک رشد گیاه و مقادیر مختلف کمپوست قارچ بر عملکرد گل و خصوصیات بنه ی زعفران (Crocus sativus L.) در یک سیستم زراعی ارگانیک

Abstract

در سال های اخیر استفاده از اصلاح کننده های آلی و بیولوژیک به منظور جایگزینی بوم سازگار برای کودهای شیمیایی بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک و سطوح مختلف کمپوست قارچ بر عملکرد گل و ویژگی های بنه ی زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در سال های زراعی 91-1388 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به‌صورت کرت‌های خرد‌ شده در قالب طرح پایه‌ی بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. ریزوباکترهای محرک رشد گیاه (کاربرد و عدم کاربرد نیتروکسین) و سطوح مختلف کمپوست قارچ مصرف شده (صفر، 20، 40، 60، 80، 100 تن در هکتار) به ترتیب به عنوان فاکتور اصلی و فرعی مدنظر قرار گرفتند. به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که نیتروکسین دارای اثر مثبت بر روی تمامی صفات مورد مطالعه بود، به عنوان مثال در شرایط کاربرد نیتروکسین تعداد جوانه در هر بنه 12 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. بر اساس نتایج آزمایش، هر یک از سطوح 20، 60، 80 و 100 تن در هکتار کمپوست قارچ به ترتیب باعث افزایش 48، 24، 30 و 29 درصدی وزن کل بنه ها بدون فلس در مقایسه با شاهد شدند. اثر متقابل ریزوباکترهای محرک رشد گیاه و سطوح مختلف کمپوست قارچ به طور معنی داری بر عملکرد گل تأثیر داشت، به طوری که در شرایط کاربرد و عدم کاربرد نیتروکسین به ترتیب سطوح 60 و 100 تن در هکتار کمپوست قارچ نسبت به سایر تیمارها برتری داشتند. با توجه به نتایج آزمایش، از نظر عملکرد کلاله، کاربرد نیتروکسین کارایی هر یک از سطوح 40، 60 و 80 تن در هکتار کمپوست قارچ را به ترتیب 77، 66 و 30 درصد در مقایسه با سطوح مشابه در شرایط عدم کاربرد نیتروکسین افزایش داد. به طور کلی با توجه به یافته های این پژوهش، به نظر می رسد با استفاده از کودهای بیولوژیک و مقادیر مناسب کمپوست قارچ می توان ضمن حفظ پایداری کشت بوم ها، خصوصیات کمی و کیفی زعفران را بهبود بخشید.