اثرات غلظت‌های مختلف بور (B) بر بعضی خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی زیتون

Abstract

سمیت بور از مهم‌ترین اختلالاتی است که می‌تواند رشد گیاه را در خاک‌های نواحی خشک و نیمه خشک در سراسر جهان محدود سازد. تجمع بور معمولاً در لایه‌های عمیق‌تر خاک به علت آب شویی آن اتفاق می‌افتد و اصلاح خاک در این شرایط مشکل می‌باشد. بنابراین، انتخاب محصولاتی با درجه تحمل بیش‌تر یک راه حل پیشنهادی عملی برای مسئله سمیت می‌باشد. بدین منظور و جهت ارزیابی اثرات غلظت‌های مختلف بور بر خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش سطح بور (2/0، 10، 20، 30، 40 و50 میلی‌گرم بر لیتر) و دو رقم (کنسروالیا و آمیگدالولیا) همراه با چهار تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح بور وزن‌‌تر و خشک برگ، ساقه و ریشه در مقایسه با شاهد در هر دو رقم کاهش یافت. رقم آمیگدالولیا در غلظت‌های بالای بور دیگر قادر به رشد نبود و کاهش چشمگیری در تولید برگ‌های جدید داشت اما رقم کنسروالیا در غلظت‌های بالا نیز رشد نمود، هر چند که رشد این رقم نیز به مقدار قابل توجهی کاهش پیدا نمود. کارایی فتوسیستم II (Fv/Fm) نیز در هر دو رقم با افزایش سطوح بور کاهش یافت، اما رقم آمیگدالولیا نسبت به کنسروالیا کاهش بیش‌تری نشان داد. علائم ظاهری سمیت بور 45 روز بعد از شروع آزمایش در رقم آمیگدالولیا در غلظت‌های 30، 40 و 50 میلی‌گرم بر لیتر اتفاق افتاد، ولی در رقم کنسروالیا 75 روز بعد از شروع آزمایش در غلظت‌های 40 و 50 میلی‌گرم بر لیتر این علائم مشاهده گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که زیتون می‌تواند مقاومت خوبی نسبت به سمیت بور داشته باشد، گرچه مقدار این مقاومت به مقدار زیادی به رقم وابسته است.