بررسی تاثیر ترکیب محیط کشت، pH و دما بر سرعت رشد و وزن میسلیوم قارچ "شی‌تاکه" در شرایط جامد و مایع

Abstract

چکیده قارچ شی‌تاکه ) Lentinulus edodes(Berk) Singer/Pegler ( از لحاظ تولید مرتبه دوم را در میان قارچ‌‌های خوراکی مهم دنیا به خود اختصاص داده است. این قارچ به خاطر طعم و مزة بی‌نظیر و همچنین خواص دارویی مدتهای مدیدی است که مورد توجه ویژه قرار گرفته است. این تحقیق به منظور بهینه‌‌سازی شرایط محیطی برای تولید قارچ "شی‌تاکه" اجرا شد. در ابتدا اثر نوع محیط کشت (در چهار سطح)، pH ( در سه سطح)، دما (در دو سطح) و تاثیر متقابل آنها بر رشد شعاعی میسیلیوم در محیط کشت جامد بررسی شد. سپس تاثیر نوع محیط کشت و pH بر وزن میسلیوم در محیط کشت مایع و دمای 25 درجه سانتی‌گراد مورد ارزیابی قرارگرفت. نوع طرح آماری در هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی با 4 تکرار بود. نتایج حاصله نشان داد که در محیط جامد اثر نوع محیط کشت، pH و دما بر سرعت رشد میسلیوم در سطح 1 درصد معنی‌دار است. اثر متقابل بین محیط کشت و pH ، دما و محیط کشت و pH و دما نیز در سطح 1 درصد معنی‌دار شد. مقایسه سرعت رشد میسلیوم در محیط‌های کشت جامد نشان داد که بیشترین سرعت رشد (54/8 میلی‌متر در روز) در محیط‌های دست‌‌ساز 1 و 2 بدست آمد و کمترین سرعت رشد (20/6 میلی‌متر در روز) در محیط دست‌ساز3 مشاهده شد. افزایش دما از 25 به 27 درجه سانتی‌گراد منجر به کاهش معنی‌داری در سرعت رشد گردید. افزایش pH از 5/4 به 5/6 نیز منجر به کاهش رشد گردید و بیشترین سرعت رشد در 5/4=pH مشاهده شد. در محیط کشت مایع نیز تاثیر نوع محیط کشت و pH در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. بیشترین وزن میسلیوم در محیط مایع متعلق به محیط‌های دست‌‌ساز بود و برعکس محیط کشت جامد، بهترین عملکرد میسلیوم در 5/5 pH= بدست آمد.

واژه های کلیدی: شی‌تاکه، سرعت رشد میسلیوم، رشد رشته‌ای، وزن میسلیوم