ارزیابی ترکیبات فیتوشیمیایی میوه برخی از ارقام و ژنوتیپ های آلو و گوجه

Abstract

آلوها (Prunus spp.) به عنوان یکی از رایج‌ترین میوه‌های هسته‌دار، دارای کالری پایین و ارزش غذایی نسبتاً بالایی هستند. تنوع زیاد در آلوها سبب ایجاد تفاوت در ترکیبات شیمیایی میوه نیز شده است. این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در فاصله زمانی 1392-1394 اجرا شده است. خصوصیات کیفی میوه نظیر محتوای ویتامین ث، صفات مربوط به رنگ پوست و گوشت میوه، محتوای کارتنوئید، آنتوسیانین، فنل کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی 16 رقم و ژنوتیپ آلو مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی‌دار ارقام بررسی شده را از لحاظ تمام شاخص‌های اندازه‌گیری شده نشان داد. ارقام ʼگوجه قرمزʽ و ʼژاپنیʽ بالاترین میزان ویتامین ث را با 5/18 میلی‌گرم ویتامین ث در 100 گرم وزن تازه ، رقم ʼقطره طلاʽ با 97/53 میلی‌گرم در 100 گرم وزن تازه بالاترین میزان کارتنوئید کل را داشتند. رقمʼگوجه قرمزʽ بالاترین میزان شاخص آنتوسیانین را با 521/0 جذب در طول موج 530 نانومتر دارا بود و رقم ʼازارکʽ بالاترین میزان فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی را به ترتیب با 6/372 میلی‌گرم اسید گلیک در 100 گرم وزن میوه برای فنل کل و 34/96 درصد برای درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی در بین ارقام بررسی شده داشتند. ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که عمده ترکیبات فنلی میوه‌های آلو در پوست میوه تجمع دارند و همبستگی بالایی بین شدت رنگ پوست میوه و محتوای فنل کل در آلوها وجود دارد. از این‌رو رقم ʼازارکʽ با دارا بودن بالاترین میزان شاخص رنگ a* پوست میوه، بیشترین میزان فنل کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی را در بین ارقام بررسی شده دارا بود.