تأثیر سیلیسیم بر برخی پارامترهای آناتومیکی و بیوشیمیایی شمعدانی معطر (Pelargonium graveolens) تحت تنش شوری

Abstract

پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تأثیر سیلیسیک اسید بر پاسخ‌های گیاه شمعدانی معطر به شوری ناشی از کلرید کلسیم انجام شد. آزمایش به‌صورت گلدانی، هیدروپونیک درون ماسه و براساس فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام شد. فاکتورها شامل کاربرد روزانه کلرید‌کلسیم در سه غلظت 8/1 (شاهد)، 4 و 6 دسی‌زیمنس‌برمتر و کاربرد هفتگی سیلیسیک اسید در سه غلظت صفر، 5/0 و 1 میلی‌مولار در محلول غذایی بود. قلمه‌های ریشه‌دار شده به‌صورت هیدروپونیک در ماسه کشت شده و بعد از استقرار گیاهان تیمارها به همراه محلول‌غذایی اعمال شد. نتایج نشان دادند که با افزایش هدایت الکتریکی محلول غذایی تعداد برگ، سطح برگ، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، شاخص روزنه‌ای، محتوای نسبی آب و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاهش معنی‌داری در سطح 1درصد نشان دادند و کاربرد سیلیسیک اسید به‌خصوص غلظت 1 میلی‌مولار باعث بهبود این شاخص‌ها گردید. نتایج نشان داد که غلظت‌های 4و 6 دسی‌زیمنس بر متر کلرید‌کلسیم موجب افزایش مالون‌دی‌آلدئید شد و کاربرد سیلیسیک اسید 1 میلی‌مولار به ترتیب موجب کاهش 6/23 و 35 درصدی این ماده گردید. همچنین غلظت‌های 4و 6 دسی‌زیمنس بر متر کلرید‌کلسیم موجب افزایش نشت الکترولیت‌ها در این گیاه شد و کاربرد سیلیسیک اسید 1 میلی‌مولار به ترتیب موجب کاهش 7/16 و 9/11 درصدی نشت شد که این نتایج نشان داد که سیلیسیم پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء را کاهش داده و باعث محافظت گیاه در برابر تنش اکسیداتیو شد. با افزایش هدایت الکتریکی محلول‌غذایی میزان پرولین برگ افزایش یافت و سیلیسیک اسید تنها در گیاهان تحت تنش موجب کنترل میزان پرولین گیاه شد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که افزایش غلظت کلرید کلسیم باعث ایجاد تنش در شمعدانی معطر شده و کاربرد هفتگی سیلیسیک اسید با غلظت یک میلی‌مولار باعث کاهش اثرات تنش شد.