مطالعۀ آزمایشگاهی تأثیر دیوارۀ جانبی بر ابعاد گودال آبشستگی در پایین‌دست کالورت

Abstract

آبشستگی موضعی در خروجی کالورت­ پدیده­ای متداول است؛ لذا ارائۀ راهکارهای مقابله با این پدیدۀ مخرب ضروری می­باشد. در مطالعۀ حاضر تأثیر دیوارۀ جانبی پایین­دست کالورت بر ابعاد گودال آبشستگی موضعی با درنظر گرفتن دیواره­هایی با زوایای 15، 30، 45، 60 و 75 درجه نسبت به خط مرکزی جریان، در دو تیپ‌ هیدرولیکی 1 و 4 و در دو کالورت با مقطع دایره‌ای و مستطیلی بررسی شد. نتایج نشان داد که استفاده از دیواره با زاویه 15 درجه باعث کاهش عمق و طول گودال آبشستگی و همچنین ارتفاع رسوب‌گذاری در پایین­دست می­شود که میزان کاهش عمق آبشستگی در کالورت مستطیلی با تیپ 1 هیدرولیکی به‌میزان %3/35 نسبت به تست شاهد مشاهده شد. همچنین دیواره با زاویه 30 درجه در مقطع مستطیلی با تیپ 1، با کاهش 46% آبشستگی عملکرد خوبی را نشان داده‌است. دیواره‌های جانبی با زاویه 60 و 75 درجه، عملکرد مناسبی در کاهش آبشستگی نشان ندادند. همچنین در تیپ 1، دیواره در همه زوایا باعث کاهش عمق آبشستگی شد؛ اما در تیپ 4 فقط در زاویۀ 15 درجه عمق آبشستگی به‌میزان 30% در مقطع دایره‌ای و 10% در مقطع مستطیلی کاهش پیدا کرد. همچنین ابعاد گودال آبشستگی در پایین­دست کالورت با مقطع دایره­ای بیشتر از مقطع مستطیلی مشاهده شد؛ به‌گونه­ای که در مقطع دایره­ای در تیپ 1 هیدرولیکی، عمق آبشستگی به‌میزان 35% نسبت به مستطیلی افزایش داشته‌است که این در تیپ 4 هیدرولیکی به‌میزان 95% مشاهده شد. همچنین ابعاد گودال آبشستگی در تیپ 1 نسبت به تیپ 4 در همه زوایا بیشتر می­باشد و این در حالی است که ارتفاع رسوب‌گذاری در تیپ 4 نسبت به تیپ 1 بیشتر می‌باشد.