مقایسه اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی و بهزیستی روانشناختی بر افسردگی و امید در مبتلایان به دیابت نوع دو

Abstract

مقدمه: دیابت یک بیماری مزمن، شایع و پیش‌رونده است که باعث چالش بزرگی در زمینه مدیریت بهداشت جامعه شده است. مبتلایان به دیابت معمولا دارای افسردگی بالا و امید پایینی هستند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی و بهزیستی روانشناختی بر افسردگی و امید در مبتلایان به دیابت نوع دو انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش مبتلایان به دیابت نوع دو ساکن در مناطق یک تا سه شهر تهران و عضو انجمن دیابت تهران در سال 1399 بودند. پس از بررسی معیارهای ورود به مطالعه، تعداد 75 نفر با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با روش تصادفی در سه گروه (هر گروه 25 نفر) جایگزین شدند. هر یک از گروه‌های آزمایش به تفکیک با روش‌های آموزش ذهن‌آگاهی و بهزیستی روانشناختی برای 10 جلسه 90 دقیقه‌ای (هفته‌ای دو جلسه) آموزش دیدند و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. داده‌ها با پرسش‌های افسردگی بک و کلارک و امید اسنایدر و همکاران جمع‌آوری و با روش‌های خی‌دو، تحلیل واریانس یک راهه، تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخه 19 تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که گروه‌ها از نظر جنسیت، تأهل، تحصیلات، سن و مدت بیماری تفاوت معنی‌داری نداشتند (05/0P)، اما بین دو روش آموزش ذهن‌آگاهی و بهزیستی روانشناختی در کاهش افسردگی و افزایش امید در آنان تفاوت معنی‌داری وجود نداشت (05/0 نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش حاکی از اثربخشی هر دو روش بر کاهش افسردگی و افزایش امید و عدم تفاوت بین این دو روش بود. بنابراین، درمانگران و متخصصان سلامت می‌توانند از روش‌های آموزش ذهن‌آگاهی و بهزیستی روانشناختی برای بهبود ویژگی‌های مرتبط با سلامت مبتلایان به دیابت نوع دو به‌ویژه کاهش افسردگی و افزایش امید استفاده کنند.