مقاله علمی – پژوهشی: تحلیل اقتصادی- اجتماعی بازار ماهی‌‌ تازه استان گلستان

Abstract

به منظور تحلیل اقتصادی - اجتماعی بازار ماهی، پرسشنامه‌‌ای از طریق مصاحبه با صاحب‌‌نظران و جستجو در منابع علمی طراحی شد. در سال 1398 اطلاعات 72 ماهی‌‌فروشی در سطح استان گلستان جمع‌‌آوری شد. با توجه به آزمون کلموگروف اسمیرنوف و ناپارامتریک بودن داده‌ها برای تجزیه تحلیل و مقایسه عوامل مستقل و وابسته از آزمون‌های کروسکال والیس و من ویتنی یو استفاده شد. علاوه بر سودآوری و محاسبه سرانه هر یک از عوامل اقتصادی برای اولویت‌‌بندی مشکلات از آزمون فریدمن و ارزیابی ویژگی‌‌های اجتماعی فروشندگان از رگرسیون خطی استفاده شد. میانگین فروش سالانه هر ماهی‌‌فروشی 3/23 میلیون تومان بود که حدود 60 درصد سوددهی دارد. تنها 36 درصد شهرستان‌‌های استان ماهی‌‌فروشی داشتند. سرانه درآمد ماهی‌‌فروشان حدود 22 میلیون و سرانه سود آنان 5/13 میلیون تومان است. روزانه به طور متوسط حداقل 45 و حداکثر 528 کیلوگرم فروش دارند. مهم‌‌ترین مشکلات بازار ماهی آنها کاهش قدرت خرید مشتریان، رقبای زیاد، کمبود ذخایر دریایی و فضای کم و نامناسب است. فروشندگان با سابقه بالای 15 سال رقیب زیاد و کمبود ذخایر دریایی و خرده فروشان اجاره سنگین، مالیات و عوارض را مهم‌‌ترین مشکل بازار نسبت به گروه دیگر ‌‌می‌‌دانستند. در مقابل، عمده‌فروشان کمبود ذخایر دریایی و افزایش صید غیرمجاز را مشکل اصلی‌‌تر می‌‌دانستند. فروشندگان زیر 35 سال نیز بیشتر از کمبود سرمایه و اجاره‌های سنگین رنج می‌‌بردند. سالانه فروشگاه‌‌های با سابقه بالای 15 سال 1/39 میلیون تومان درآمد و فروشندگان با تحصیلات بالاتر از دیپلم 47/33 تن فروش بیشتر نسبت به گروه مقابل ایجاد می‌‌کنند. بنابراین، ساماندهی بازار با تشویق به راه‌‌اندازی فروشگاه‌های ماهی‌‌فروشی در شهرستان‌‌‌‌های فاقد بازار و همچنین کمک به افزایش درآمد شهروندان گلستانی می‌‌تواند کمک‌‌های موثری در افزایش فروش و در نتیجه مصرف آبزیان باشد.