شناسایی و ارزیابی خطای انسانی در فرآیند عملیاتی‌سازی انواع خودروهای آتش‌نشانی

Abstract

زمینه و هدف: آتش‌نشانی حرفه‌ای دشوار و خطرناک است. این شغل نیازمند تصمیم‌گیری و سرعت عمل در شرایط اضطراری می‌باشد. چنین شرایطی، احتمال بروز خطاهای انسانی را افزایش می‌دهد. عملیات راه‌اندازی خودروهای آتش‌نشانی به‌عنوان اولین مرحله اجرایی پاسخ اضطراری، فعالیتی با حساسیت بالایی به شمار می‌ آید. هدف از این مطالعه، شناسایی و ارزیابی ریسک خطاهای انسانی اپراتورهای خودروهای آتش‌نشانی حین فرآیند عملیاتی‌سازی این خودروها می‌باشد. روش کار: این مطالعه به‌ صورت توصیفی و مقطعی در سال 1398 انجام گرفت. وظایف مربوط به عملیاتی کردن خودروهای آتش‌نشانی صنعتی با روش تجزیه‌وتحلیل سلسله مراتبی تحلیل شد. سپس، خطاهای انسانی عملیات راه‌اندازی خودروهای آتش‌نشانی با استفاده از رویکرد سیستماتیک پیش‌بینی و کاهش خطای انسانی (SHERPA) شناسایی و تجزیه‌وتحلیل شدند. درنهایت راهکارهای کنترلی مناسب برای کاهش ریسک خطاها ارائه گردید. یافته‌ها: درمجموع 480 خطا برای 130 وظیفه تحت مطالعه، مورد شناسایی قرار گرفت که 58/49 درصد خطاها از نوع عملکردی، 17/39 درصد از نوع بازبینی، 42/10 درصد از نوع ارتباطی، 83/0 درصد از نوع انتخابی بود و خطایی از نوع بازیابی مشاهده نشد. با توجه به نتایج ارزیابی ریسک انجام‌شده، در 33/8 درصد سطح ریسک غیرقابل‌قبول، 17/24 درصد نامطلوب، 33/48 درصد قابل‌قبول ولی نیاز به تجدیدنظر و 17/19 درصد قابل‌قبول بدون نیاز به تجدیدنظر قرار داشتند. نتیجه‌گیری: فرآیند عملیاتی‌سازی خودروهای آتش‌نشانی می‌ تواند با خطاهای انسانی همراه باشد و از عملیات موفق آتش‌نشانی جلوگیری نمایند، به همین دلیل می‌بایست با استفاده از روش‌های مناسب، این خطاها شناسایی و کنترل شوند.