شناسايي و تحليل فضايي نقاط حادثه خيز ترافيکي در سطح شهر قم

Abstract

سابقه و هدف: سوانح رانندگي همواره تهديدي براي زندگي عموم شهروندان محسوب مي‌شود. اغلب اين سوانح، در موقعيت‌هاي مشخصي در سطح شهرها به وقوع مي‌پيوندد. شناسايي چنين نقاطي به‌عنوان نخستين و مهم‌ترين اقدام در فرايند مديريت ايمني راه‌هاي درون‌شهري به شمار مي‌آيد. شهر قم ازجمله شهرهايي است که به سبب وقوع تصادفات متعدد در رديف سانحه خيز‌ترين شهرهاي کشور شناخته مي‌شود. به‌طوري‌که سالانه بيش از پنج هزار فقره تصادف در سطح اين شهر به ثبت مي‌رسد. مطالعه با هدف شناسايي و تحليل فضايي نقاط حادثه‌خيز ترافيکي شهر قم انجام شد. روش بررسي: مطالعه با استفاده از دو روش کتابخانه‌اي و ميداني براي گردآوري داده‌هاي موردنياز اجرا ‌شد. از منابع کتابخانه‌اي براي مباني و چارچوب نظري تحقيق بهره گرفته‌شد و در بخش تعيين مسيرها و نقاط حادثه‌خيز شهر قم از اطلاعات ميداني (شامل اطلاعات ارائه‌شده تصادفات توسط پليس راهور و پزشکي قانوني استان قم براي سال‌هاي 1395 تا 1397 و همچنين پيمايش ميداني جهت تدقيق محل تصادفات) استفاده شد. به‌منظور تحليل داده‌ها از روش ضريب شدت تصادفات و از آزمون تخمين تراکم کرنل در سيستم اطلاعات جغرافيايي با استفاده از نرم افزارهاي ArcGIS براي شناسايي نقاط حادثه‌خيز در سطح معابر شهر قم استفاده شد. نتايج: يافته‌هاي بخش اول نشان داد؛ اغلب تصادفات در فصول گرم سال (5/29 درصد)، در روزهاي شنبه و سه‌شنبه (2/32 درصد) و همچنين ساعات پاياني روز و آغازين شب (5/25 درصد) رخ مي‌داد. در ميان وضعيت تصادفات بررسي‌شده موتورسيکلت‌ها (3/46 درصد) بيشترين آمار تصادفات را به خود اختصاص دادند. به لحاظ موقعيت مکاني تصادفات، معابر اصلي منطقه 4 شهر قم شامل بلوارهاي الغدير (با ضريب 127/3)، جمهوري اسلامي (ضريب 082/2)، محمدامين (ضريب 009/1) و خيابان شهيد صدوقي (ضريب 432/1) به‌عنوان سانحه خيرترين بلوارهاي شهر قم بود. همچنين عدم توجه به جلو (8/24 درصد) نيز مهم‌ترين عامل بروز تصادفات به شمار مي‌آيد. نتيجه‌گيري: به‌طورکلي تمامي دوربرگردان‌ها و تقاطع‌هاي موجود در سطح مسيرهاي حادثه‌خيز، مسيرهاي ويژه اتوبوس‌هاي تندرو، ميدان‌ها نيازمند مطالعات فني و اصلاح وضعيت است. How to cite this article: Isalou SH, Fanni Z. Identification and Spatial Analysis of Crashs Points in Qom City. J Saf Promot Inj Prev. 2020; 8(2):97-108.