تحليل پويا حوادث صنايع فرآيندي: مقايسه مدل پاپيوني و شبکه بيزين

Abstract

سابقه و هدف: حوادث صنايع فرايندي ساليانه خسارات جبران‌ناپذيري از ابعاد انساني، اقتصادي، اجتماعي، زيست‌محيطي و حتي سياسي بر کشور تحميل مي‌کند. براي پيشگيري از بروز اين‌گونه حادثه شناسايي، ارزيابي و تحليل علل به وجود آورنده آن‌ها با رويکردهاي نوين جهت طراحي استراتژي‌هاي پيشگيرانه يک ضرورت محسوب مي‌شود. اين مطالعه باهدف تحليل پويا حوادث فرآيندي با مقايسه مدل سنتي پاپيوني و روش نوين شبکه بيزين طراحي و اجرا گرديد.روش بررسي: سناريو حوادث موردنظر ابتدا با مدل پايپوني به‌طور کيفي و کمي مورد مدل‌سازي قرار گرفت و سپس با استفاده از الگوريتم ارائه‌شده، مدل علت – پيامد سناريو حادثه در شبکه بيزين مدل‌سازي شد. از توانايي‌هاي شبکه بيزين: استدلال قياسي، استدلال استقرايي و به‌روزرساني احتمال جهت تحليل پويا سناريو حادثه استفاده گرديد.يافته‌ها: نتايج استدلال استقرايي جهت تخمين احتمال وقوع سناريو و پيامدهاي نهايي آن در شبکه بيزين نسبت به مدل پاپيوني دقيق‌تر است. شبکه بيزين قادر به انجام استدلال قياسي جهت به‌روز‌رساني احتمال وقوع رويدادهاي ريشه‌اي از طريق بهره‌گيري از داده-هاي پيش‌درآمد حوادث، در نظر گرفتن وابستگي شرطي بين رويدادهاي ريشه‌اي، بين موانع ايمني و مدل‌سازي نقص‌هاي شرطي با علل مشترک بود، درحالي‌که مدل پايپوني قادر به انجام آن‌ها نبود.نتيجه‌گيري: در اين مطالعه براي اولين بار روشي جهت ساخت مدلي پويا و کمي معرفي شد که اين امکان را فراهم مي‌سازد که خطرات ايمني اين‌گونه صنايع به‌طور مداوم و پويا شناسايي، ارزيابي و پايش گردد. پياده‌سازي اين مدل در صنايع فرايندي مي‌تواند ريسک بروز حوادث صنعتي را به‌طور قابل‌ملاحظه‌اي بکاهد و سطح ايمني را ارتقاء دهد. How to cite this article:Zarei E, Mohammadfam I, Azadeh A, Mirzaei-Aliabadi M. Dynamic Process Accident Analysis: Comparison of Bow tie and Bayesian Network Models. J Saf Promot Inj Prev. 2017; 5(4):201-12 .