مقایسه ی روش های مختلف تخمین تبخیر- تعرق بالقوه بر نتایج شاخص شناسایی خشکسالی (RDI) در استان تهران

Abstract

خشکسالی یکی از مهمترین بلایای طبیعی است که زیان­های فراوانی را بر بخش کشاورزی و منابع آبی وارد می سازد. به منظور پایش و سنجش خشکسالی در هر منطقه و تجزیه و تحلیل آماری این پدیده لازم است از شاخص هایی استفاده گردد. اخیرا، از یک شاخص خشکسالی قدرتمند به نام شاخص شناسایی خشکسالی[1]، استقبال وسیعی گردیده و به طور عمده در مناطق خشک و نیمه خشک آب و هوایی به کار گرفته شده است. از آنجا که شاخص RDI از دو فراسنج بارش و تبخیر-تعرق بالقوه(PET) تشکیل شده، ارزیابی روش محاسبهPET و تاثیر آن برخصوصیات شدت خشکسالی به دست آمده به وسیله ی شاخص RDI ضروری است. در این تحقیق مقایسه نتایج حاصل از شاخص RDI برای دوره های مختلف زمانی براساس پنج روش محاسبه تبخیر-تعرق بالقوه با حداقل داده های لازم انجام شده است. این روش­ها عبارتند از: هارگریوز-سامانی، ترنت-وایت، بلانی- کریدل، جنسن- هیز و فائو-پنمن-مانتیث. روش فائو پنمن مانتیث به عنوان روش مرجع و مبنا جهت مقایسه استفاده شده است. از داده­های ایستگاه­های هواشناسی در استان تهران استفاده شده که نماینده آب و هوایی اقلیم های مختلف هستند. نتایج نشان دادند که روشهای مختلف محاسبهPET تأثیر قابل توجهی بر نتایجRDI ندارند. در میان روش های مختلف تبخیر- تعرق بالقوه، در اکثر ایستگاه های هواشناسی مطالعه شده، روش بلانی-کریدل نزدیک ترین نتایج را با روش مرجع داشته و نسبتا مناسب تر است. این امر نشان می­دهد کهRDI شاخصی قوی برای ارزیابی شدت خشکسالی بوده و شدت های خشکسالی محاسبه شده با کاربرد روش­های مختلف محاسبه تبخیر-تعرق بستگی ندارد.