مقاله علمی-پژوهشی: تاثیر ‌‌‌‌بهگزینی انفرادی بر بهبود ضریب تبدیل غذایی نسل اول (F1) ماهی قزل‌‌آلای ‌‌رنگین‌‌کمان (Oncorhynchus mykiss)

Abstract

هدف از اصلاح نژاد، ارتقاء کمی و کیفی خصوصیات مورد نظر در گونه‌‌های پرورشی در نسل‌‌های بعدی می‌‌باشد. بهگزینی انفرادی روشی ساده و کاربردی برای ارائه پاسخ سریع در بهبود صفات با وراثت پذیری بالا برای اصلاح نژاد اغلب گونه‌‌ها در آبزی‌پروری می‌‌باشد. به ‌‌منظور اجرای برنامه بهگزینی در جمعیت مولدین ماهی قزل الا در مرکز تحقیقات اصلاح نژاد ماهیان سردابی (یاسوج)، به عنوان جمعیت پایه و نیز بهبود ضریب تبدیل غذایی در نتاج حاصله، با وجود تفاوت سن مولدین، 150 مولد نر و ماده ( 25 مولد نر و ماده به عنوان والدین هر گروه بچه ماهی) دارای بالاترین میزان هماوری نسبی در شش مرحله تکثیر و گروههای سنی شش گانه بچه ماهیان حاصله (45000 قطعه یک ساله) طبق برنامه بهگزینی انفرادی ( بر اساس وزن بیشتر) به مدت 27 ماه، طی پنج مرحله انتخاب شدند. همچنین قبل از انجام فرایند بهگزینی، ترکیبی از بچه ماهیان همه گروه ها، به عنوان گروه شاهد بدون اجرای برنامه بهگزینی پرورش یافتند. اختلاف میانگین وزن پایانی گروه‌ها با یکدیگر (p<0.05) و نیز اختلاف معنی‌دار (p<0.05)، میانگین وزنی گروه شاهد (96 ±717 گرم) با میانگین وزن سایر گروه‌ها (136±1007 گرم) ناشی از بهبود ژنتیکی برخی گروه‌های تحت برنامه بهگزینی یا غالباً به دلیل تفاوت سن و عدم حذف ماهیان کوچک (عدم بهگزینی) در گروه شاهد بوده است. میانگین ضریب تبدیل غذا در گروه‌های شش‌‌گانه (16/0± 56/1) و گروه شاهد (07/0± 53/1)، فاقد اختلاف معنی‌دار (p>0.05) بود. عدم آشکار شدن یا ارتقاء ضریب تبدیل غذایی اغلب گروه‌های تحت برنامه بهگزینی نسبت به گروه شاهد، حاکی از ناچیز بودن تاثیر روش بهگزینی انتخابی بر بهبود ژنتیکی مشخصه ضریب تبدیل غذا طی یک نسل بود و لازمه آشکار سازی ارتقاء این صفت، بهبود غیر مستقیم آن با ادامه برنامه بهگزینی جهت ارتقاء میزان رشد طی چند نسل و به تبع آن بهبود ضریب تبدیل غذا می‌باشد.