غنی سازی غلظت عناصر کمیاب گندم در ارتباط با تغذیه انسان

Abstract

سابقه و هدف: اگر چه عناصری مانند آهن، روی و منگنز به مقدار جزئی مورد نیاز انسان هستند، اما نقش آنها جزئی نیست و ناکافی بودن این عناصر منجر به ایجاد اختلال در بدن انسان می شود. از آنجائی که اغلب خاک‌های ایران آهکی بوده و pH بالائی دارند، عناصر کمیاب در خاک به شکل های غیرقابل استفاده گیاه در‌آمده و در نهایت این مسئله در مواد غذائی منعکس می‌شود. هدف از این مطالعه افزایش غلظت عناصر آهن، روی و منگنز در دانه گندم می باشد. مواد و روش ها: آزمایش در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی با 16 حالت مختلف مصرف سولفات روی، سولفات آهن و سولفات منگنز انجام شد. نتایج: با تجزیه واریانس داده ها و مقایسه میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن، مشخص شد که غلظت آهن، روی و منگنز به طور معنی‏داری تحت تاثیر مصرف تلفیقی خاکی و محلول پاشی روی قرار گرفتند. غلظت آهن دانه از 9/34 میلی گرم در کیلوگرم در گروه شاهد به 6/41 میلی گرم در کیلوگرم در گروه تیمار با مصرف آهن رسید که نشان دهنده 2/19 درصد افزایش بود. غلظت روی دانه نیز از 3/21 میلی گرم در کیلوگرم در گروه شاهد به 8/30 میلی گرم در کیلوگرم در گروه تیمار با مصرف روی رسید. نتیجه گیری: در تیمارهای مصرف محلول پاشی آهن و منگنز، غلظت آهن دانه به ترتیب روند افزایشی و کاهشی نشان داد. برهمکنش روی و منگنز نیز بر غلظت آهن مؤثر بود.