وضعیت خودمراقبتی بیماران دیابتی مرکز دیابت کاشان در سال 1384

Abstract

سابقه و هدف: بررسی خودمراقبتی و عوامل مرتبط با آن در بیماران دیابتی نه تنها از نظر بهداشتی بلکه از نظر تجزیه و تحلیل اقتصادی جامعه مهم است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت خودمراقبتی و دانش بیماران دیابتی مراجعه­کننده به مرکز دیابت کاشان بوده است. مواد و روش­ها: این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بر روی 300 نفر از بیماران مبتلا به دیابت (از 1400 بیمار) به روش نمونه‌گیری تصادفی صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه­های مشخصات بیمار، خودمراقبتی ویژه بیماران دیابتی (شامل سه بعد نگرش، عملکرد و عملکرد خانواده) خودمراقبتی از پاها و بررسی سطح دانش بوده که توسط بیماران و در صورت نداشتن سواد به کمک پژوهش­گر تکمیل گردید. نقاط برش در هر بعد نیز با بهره­گیری از نتایج پژوهش قبلی تعیین شد و سپس وضعیت بیماران بر اساس آن مشخص گردید. جهت بررسی رابطه خودمراقبتی با متغیرهای مورد بررسی، از آزمون­های کای دو و آزمون t و آزمون تجزیه و تحلیل واریانس یک­طرفه و OR و CI استفاده شد. نتایج: از 300 نفر بیمار مورد مطالعه 214 نفر زن و 86 نفر مرد بودند. مدت ابتلا به دیابت این افراد 5/6 ± 6/10 سال بود. وضعیت خودمراقبتی بر اساس طول مدت ابتلا و تحصیلات ارتباط معنی­داری را نشان داد به طوری که با بالا رفتن طول مدت ابتلا میزان خودمراقبتی افزایش یافت و افراد بی­سواد از خودمراقبتی خوب برخوردار بودند. بر اساس نتایج این پژوهش نوع درمان و وضعیت تاهل تنها با بعد مراقبت از پا ارتباط داشت. نتیجه­گیری: با توجه به نتایج حاصل از مطالعه و اختلاف در برخی مشخصات بیمار، بیماران با ابعاد مختلف خودمراقبتی و دانش لازم است آموزش­ها در مراکز دیابت کاربردی­تر و با تاکید بیشتر بر ایجاد تغییرات هم در دانش و هم در رفتار و بهبود نگرش و احساس خودکارآمدی در افراد صورت گیرد.