موانع تغذیه‌ی سالم از زاویه‌ی نگاه زنان: پژوهشی کیفی در شرکت‌کنندگان مطالعه‌ی قند و لیپید تهران

Abstract

مقدمه: اصلاح الگوی تغذیه‌ای، یکی از محورهای اساسی پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر است. با توجه به اهمیت شناخت دیدگاه‌های جامعه در مورد موانع ارایه‌ی الگوی غذایی سالم و هم‌چنین محدودیت پژوهش‌های مشابه در ایران، پژوهش حاضر با هدف تبیین موانع اصلاح الگوی غذایی و عوامل موثر بر آن، از زاویه‌ی نگاه زنان طراحی و اجرا شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ی کیفی با رویکرد نظریه‌ی مبتنی بر زمینه انجام شد. در مجموع 8 بحث گروهی نیمه ساختار یافته در فاصله‌ی زمانی دی ماه 1387 تا اردیبهشت 1388 در واحد بررسی قند و چربی‌های خون پژوهشکده‌ی علوم غدد درون‌ریز و متابولیسم برگزار شد. شرکت‌کنندگان، 102 زن 25-65 ساله بودند که از بین شرکت‌کنندگان در پژوهش قند و لیپید تهران انتخاب و وارد مطالعه شدند. تمام بحث‌های گروهی ضبط شده و بلافاصله پس از پایان پیاده شدند. فرآیند تحلیل داده‌ها به طور همزمان و با استفاده از روش اشتراوس و کوربین صورت پذیرفت. اختلاف نظرها در زمینه‌ی کدگذاری توسط کمینه سه نفر از اعضای تیم پژوهش مورد بحث قرار گرفت و همسان شد. هم‌چنین قابلیت پذیرش و تطابق‌پذیری یافته‌ها ارزیابی گردید. یافته‌ها: بر اساس تجزیه و تحلیل محتوای داده‌ها، موانع تغذیه‌ی سالم در قالب سه طبقه "آموزش و فرهنگ سازی نامناسب"، "فقدان دسترسی" و "نوع ذایقه و علاقه‌ی شخصی" تبیین شدند. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر، نشانگر موانع تغذیه‌ی سالم از دیدگاه زنان مشارکت کننده در مطالعه‌ی قند و لیپید تهران است و می‌تواند به عنوان منبعی ارزشمند در طراحی برنامه‌های پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر به کار آید.