اثر مصرف خوراکی سر شاخه‌ی گیاه زالزالک بر غلظت گلوکز، چربی‌‌های سرم و حفاظت سلول‌‌های بتا در موش صحرایی دیابتی

Abstract

مقدمه: کاهش سطح گلوکز و لیپید‌های سرم در بیماران دیابتی با استفاده از گیاهان دارویی از اهمیت زیادی برخوردار است. در مطالعه‌ی حاضر، اثر مصرف خوراکی سرشاخه‌ی زالزالک بر غلظت گلوکز و لیپید‌های سرم و تراکم سلول‌‌های بتا در موش‌‌های صحرایی دیابتی بررسی شد. مواد و روش‌ها: موش‌‌های صحرایی نر نژاد NMRI (تعداد = 32) به چهار گروه شاهد، شاهد درمان شده با گیاه، دیابتی و دیابتی درمان شده با گیاه تقسیم‌بندی شدند. دو گروه درمان شده از غذای موش حاوی 25/6% گیاه به مدت 6 هفته بدون محدودیت استفاده نمودند. برای دیابتی نمودن موش‌‌ها از استرپتوزوتوسین به صورت تک دوز و داخل صفاقی به غلظت 60 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن حیوان استفاده شد. غلظت گلوکز، تری‌گلیسرید، کلسترول تام، LDL-C و HDL-C سرم قبل از بررسی و در هفته‌‌های سوم و ششم پس از بررسی اندازه‌گیری شد. به علاوه، تراکم سلول‌‌های بتا در جزایر لانگرهانس در چهار گروه با استفاده از روش رنگ‌آمیزی گومری منوکروم بررسی شد. یافته‌ها: در گروه دیابتی درمان شده با گیاه، غلظت گلوکز سرم به طور معنی‌دار در هفته‌‌های سوم و ششم کمتر از گروه دیابتی بود (05/0p<). سطح سرمی کلسترول تام، تری‌گلیسرید، و HDL-C در گروه دیابتی درمان شده در همین هفته‌‌ها تفاوت معنی‌دار را در مقایسه با گروه دیابتی نشان نداد. از طرف دیگر، درمان موش‌‌های دیابتی با گیاه کاهش معنی‌دار غلظت LDL-C را در مقایسه با گروه دیابتی به همراه داشت (05/0p<). از نظر بافت‌شناسی نیز در موش‌‌های دیابتی، تعداد متوسط سلول‌‌های بتا در هر جزیره کاهش معنی‌دار نشان‌داد و درمان با گیاه نیز تغییری در گروه دیابتی ایجاد ننمود. نتیجه‌گیری: مصرف خوراکی زالزالک در مدل تجربی دیابت قندی باعث کاهش گلوکز و LDL-C سرم می‌شود.