ارتباط الگوهای غذایی با سطوح افزایش یافته آنزیم‌های کبدی: یک بررسی مقطعی در مطالعه قند و لیپید تهران

Abstract

مقدمه: افزایش سطح آنزیم‌های کبدی به­ عنوان یک شاخص پیشگویی‌کننده کبد چرب غیر الکلی شناخته شده است. هدف از این مطالعه مقطعی، شناسایی الگوهای غذایی غالب و ارتباط آن­ها با اختلالات آنزیم­های کبدی در بزرگسالان تهرانی می­ باشد. مواد و روش­ ها: در این مطالعه 436 نفر از افراد 19 ساله و بالاتر شرکت­ کننده در مرحله ششم مطالعه قند و لیپید تهران (1394 تا 1397) مورد بررسی قرار گرفتند. ارزیابی دریافت­ های غذایی با استفاده از پرسش‌نامه بسامد خوراک نیمه­ کمی پایا و روا انجام شد. متغیرهای بیوشیمیایی و غلظت آنزیم ­های کبدی شامل آلانین آمینو ترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST)، گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) و آلکالین فسفاتاز (ALP) اندازه­ گیری شد. برای شناسایی الگوهای غذایی غالب از روش تحلیل عاملی استفاده شد. برای تعیین نسبت شانس و فاصله اطمینان 95 درصد سطوح افزایش یافته آنزیم­ های کبدی (بالاتر از میانه) در ارتباط با الگوهای غذایی از مدل رگرسیون لجستیک استفاده شد. یافته­ ها: سه الگوی غذایی غالب غربی، سالم و سنتی به ترتیب با درصد واریانس 18/31، 8/24 و 5/83 درصد شناسایی شدند. به ازای یک انحــراف معیار افزایش در امتیاز الگوی غذایی غربی، نسبت شانس سطــوح افزایش یافته آنزیم ALT و نسبت ALT/AST به ترتیب 38 درصـــد (1/69-1/13=حدود اطمینان 95 درصد) و 37 درصد (1/68-1/12=حدود اطمینان 95 درصد) افزایش یافت. سایر الگوهای غذایی با آنزیم­ های کبدی رابطه معنی­ داری نداشتند. نتیجه­ گیری: در مطالعه حاضر، الگوی غذایی غربی با سطوح افزایش یافته آنزیم ALT و ALT/AST ارتباط داشت و الگوهای غذایی سالم و سنتی با سطوح آنزیم­­ های کبدی ارتباط معناداری نشان ندادند.