اثر کاهش دمای محلول همودیالیز در تثبیت متغیرهای همودینامیک در بیماران دیابتی تحت همودیالیز

Abstract

مقدمه: افت فشارخون شایع‌ترین عارضه‌ی حاد همودیالیز است. کاهش دمای محلول همودیالیز به عنوان یک راهکار برای جلوگیری از کاهش فشار خون حین همودیالیز پیشنهاد شده و مورد استفاده قرار گرفته است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کاهش دمای محلول همودیالیز در همه‌ی بیماران مؤثر نیست. بنا بر این منطقی به نظر می‌رسد که بیمارانی‌که بیشترین بهره را از کاهش دمای محلول همودیالیز می‌برند، شناسایی شوند. هدف از این مطالعه بررسی اثر کاهش دمای محلول همودیالیز بر متغیرهای همودینامیک در بیماران دیابتی بود. هم‌چنین سطح اکسیدنیتریک سرم در این افراد اندازه‌گیری شد تا در صورت وجود ارتباط با کاهش دمای محلول همودیالیز این رابطه مشخص شود. مواد و روش‌ها: 20 بیمار دیابتی با متوسط سن 5/7±3/63 سال وارد مطالعه شدند. هر بیمار دوبار تحت دیالیز قرار گرفت که یک‌بار آن دیالیز در دمای پایین (ºC 35) و یک‌بار دیالیز استاندارد (ºC 37) بود. به جز کاهش دما به C º 35 سایر شرایط در طول مطالعه یکسان بود. متغیرهای همودینامیک شامل فشارخون سیستولی و دیاستولی، و ضربان قلب هر ساعت اندازه‌گیری شد. تعداد موارد افت فشار خون نیز تعیین شد. درجه‌ی حرارت دهانی قبل و بعد از دیالیز اندازه‌گیری شد. اوره‌ی سرم و سطح سرمی متابولیت‌های اکسید نیتریک (NOx) قبل و بعد از دیالیز اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: فشار خون سیستولی، دیاستولی و فشار متوسط شریانی طی دیالیز با محلول گرم نسبت به دیالیز با محلول سرد کاهش معنی‌داری پیدا کرد (05/0P<). حداکثر افت فشار خون سیستولی، دیاستولی و فشار متوسط شریانی که در ساعت سوم دیالیز مشاهده شد برای دیالیز گرم 18، 17 و 14 درصد و برای دیالیز سرد 6، 1و4 درصد بود. تغییرات ضربان قلب اختلاف معنی‌داری را بین دو گروه نشان نداد. سطوح سرمی متابولیت‌های اکسیدنیتریک بعد از دیالیز در هر دو شرایط دیالیز گرم و سرد نسبت به قبل از دیالیز کاهش معنی‌داری نشان داد (5±59 در برابر 4±37 میکرومول در لیتر برای شرایط گرم و 7±63 در برابر 5±41 میکرومول در لیتر برای شرایط سرد، 05/0>p). نتیجه‌گیری: دیالیز با محلول سرد (ºC 35) سبب کاهش تعداد موارد هیپوتانسیون و پایدار کردن متغیرهای همودینامیک در این بیماران می‌شود. به نظر می‌رسد هیپوتانسیون حین همودیالیز در بیماران دیابتی ناشی از مکانیسم دیگری به جز افزایش سطح سرمی اکسید نیتریک باشد.