ارتباط درشت‌مغذی‌های دریافتی با نمایه توده بدنی: مطالعه قند و لیپید تهران

Abstract

مقدمه: مطالعات انسانی که در جستجوی ارتباط بین ترکیب رژیم غذایی و چاقی‌‌اند‌ هنوز به نتایج قطعی دست نیافته‌اند. هدف این بررسی تعیین ارتباط ترکیب رژیم غذایی با نمایه توده بدنی (BMI) در گروهی از ساکنان تهران است. مواد و روش‌ها: در این بررسی 1290 فرد ( 565 مرد و 725 زن) 69ـ10 ساله از بین افراد شرکت‌کننده در مطالعه قند و لیپید تهران به طور تصادفی جهت ارزیابی دریافت‌های غذایی انتخاب شدند. شاخص‌های تن‌سنجی طبق راهکارهای استاندارد اندازه‌گیری و ثبت شد و BMI محاسبه گردید. ارزیابی دریافت‌های غذایی با استفاده از یادامد 24 ساعته خوراک برای دو روز غیرمتوالی توسط پرسشگران مجرب صورت گرفت. کم‌گزارش‌دهی و بیش‌گزارش‌دهی انرژی دریافتی به ترتیب به صورت نسبت انرژی دریافتی به میزان متابولیسم پایه کمتر از 35/1 و بیشتر یا مساوی 4/2 تعریف شد. آنالیز داده‌ها به تفکیک جنس یک بار برای کل افراد و یک بار پس از حذف افراد کم‌گزارش‌ده و بیش‌گزارش‌ده صورت گرفت. یافته‌ها: میانگین سنی مردان 6/16±1/31 و زنان 8/14±9/27 سال بود. با افزایش سن, نمایه توده بدنی نیز روند افزایشی داشت. حذف افراد کم‌گزارش‌ده و بیش‌گزارش‌ده در مردان تغییر چندانی در میانه BMI ایجاد نکرد اما در زنان با کاهش در میانه BMI همراه بود. با افزایش سن و BMI, افزایش معنی‌داری در میزان گزارش‌دهی نادرست انرژی دریافتی مشاهده شد. پس از تعدیل اثر عوامل مخدوش‌کننده ارتباط مثبتی بین چربی دریافتی با نمایه توده بدنی هم در مردان و هم در زنان مشاهده شد (به ترتیب 01/0p<، 61/0=β و01/0p<، 75/0= β). این ارتباط حتی پس از حذف افراد با گزارش‌دهی نادرست انرژی دریافتی نیز وجود داشت (به ترتیب 01/0p<, 66/0=β و 01/0p<، 78/0= β). پروتئین و کربوهیدرات دریافتی نه در کل افراد و نه پس از حذف افراد با گزارش‌دهی نادرست انرژی دریافتی ارتباطی با نمایه توده بدنی نداشتند. نتیجه‌گیری: یافته‌ها حاکی از ارتباط مثبت چربی دریافتی با نمایه توده بدنی است. هیچگونه ارتباطی بین کربوهیدرات و پروتئین دریافتی با نمایه توده بدنی در این مطالعه مشاهده نشد.