برزخ تحصیلی؛ اصلی‌ترین موانع کسب هویت حرفه‌ای در دانشجویان پرستاری: یک مطالعه کیفی

Abstract

زمینه و هدف: هویت حرفه‌ای شکلی از هویت اجتماعی است که به عنوان پیامد مهم برنامه‌های آموزش پرستاری مورد توجه قرار گرفته است. شکل‌گیری هویت حرفه‌ای فرایند تکاملی بلوغ و پختگی می‌باشد که از قبل از تحصیل در رشته پرستاری شروع و تا بعد از آن توسعه می‌یابد. با وجود اهمیت هویت حرفه‌ای در گسترش رشته پرستاری موانع شکل‌گیری آن در دانشجویان پرستاری به خوبی مشخص نشده است. این مطالعه با هدف تبیین موانع شکل‌گیری هویت حرفه‌ای در دانشجویان کارشناسی پرستاری انجام شد. روش بررسی: این مطالعه با رویکرد تحلیل محتوای کیفی قراردادی انجام شد. 32 دانشجوی پرستاری در مقطع کارشناسی در سال 1395 به صورت نمونه‌گیری هدفمند از سه دانشکده پرستاری دانشگاه‌های علوم پزشکی واقع در شهر تهران انتخاب شدند. از مصاحبه‌های بدون ساختار عمیق برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. داده‌ها با روش تحلیل محتوای کیفی و به صورت مقایسه‌ای مداوم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: طی تجزیه و تحلیل داده‌ها، برزخ تحصیلی به عنوان درون مایه اصلی از پنج درونمایه فرعی استخراج شد. درونمایه‌های فرعی شامل انتخاب و ادامه اجباری رشته پرستاری، احساس ناکامی در تحصیل، تقابل انتظار با واقعیت، تصویر کلیشه‌ای از پرستاران و شأن اجتماعی پایین حرفه‌ای بودند که موانع شکل‌گیری هویت حرفه‌ای در دانشجویان پرستاری را تشکیل می‌دادند. نتیجه‌گیری کلی: یافته‌ها بیانگر استیصال و بی رغبتی دانشجویان در تحصیل رشته پرستاری می‌باشد به طوری که تحصیل در این رشته برای آنها تبدیل به یک برزخ شده است. نتایج این مطالعه می‌تواند به سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان آموزشی کمک کند تا راهبردهایی برای رفع موانع شکل‌گیری هویت حرفه‌ای در دانشجویان پرستاری و به دنبال آن تسریع کسب هویت حرفه‌ای در آنها به کار گیرند.