ارتباط انسان با جامعه در ساختار زندگی معمولی مردم، ضرورتی در سلامت روان جامعه‌محور نمونه مورد مطالعه: بازار بزرگ تهران

Abstract

مقدمه: با توجه به این موضوع که بخش اعظمی از زمان شهروندان در فضاهای عمومی شهر به ویژه ساختمان‌های تجاری سپری می‌شود، تأثیری که این فضاها بر سلامت روان اجتماعی افراد برجای می‌گذارند دارای اهمیت زیادی می‌باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شاخص‌های معماری پایدار اخلاق‌مدار در زمینه ارتباط با جامعه بر شاخص‌های سلامت روان جامعه‌محور در فضای تجاری است. روش کار: این پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی و با رویکرد تحلیلی- تفسیری انجام شده است. ابتدا شاخص‌های پژوهش در دو دسته شاخص‌های سلامت روان اجتماعی و شاخص‌های معماری پایدار اخلاق‌مدار براساس مبانی علمی معتبر استخراج شده و به روش دلفی اعتبارسنجی می‌شود. سپس به منظور ارزیابی دو دسته شاخص در واحد تحلیل، به طراحی پرسشنامه پرداخته و پس از سنجش روایی و پایایی پرسشنامه، به تعیین حجم نمونه براساس فرمول کوکران مبادرت ورزیده می‌شود که تعداد نمونه 70 حاصل شد. در نهایت پس از تکمیل پرسشنامه‌ها توسط گروه مخاطب در واحد تحلیل، به سنجش همبستگی میان دو دسته شاخص به روش همبستگی اسپیرمن پرداخته می‌شود. یافته‌ها: شاخص‌های معماری پایدار اخلاق‌مدار در زمینه ارتباط انسان با جامعه هم‌نسل شامل جمع‌گرایی، مردم‌واری، حیات‌مداری فضا، زمینه‌گرایی، تواضع، کیفیت بصری، دانش‌محوری، خودبسندگی و پرهیز از بیهودگی است، و شاخص‌های سلامت روان اجتماعی شامل برقراری ارتباط مؤثر با دیگران، کاهش میزان استرس، سازگاری اجتماعی، شادی اجتماعی، هویت اجتماعی، صمیمیت، کاهش رذیلت اخلاقی، امنیت اجتماعی، نوع‌دوستی، خودکارآمدی، حمایت اجتماعی و آزادی‌های فردی می‌باشد. بیشترین همبستگی (863/0) میان شاخص‌های جمع‌گرایی و ارتباط با دیگران می‌باشد، و کمترین همبستگی (127/0) میان شاخص‌های خودبسندگی و شادی اجتماعی است. نتیجه گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش، همبستگی میان بیش از 80 درصد از شاخص‌های پژوهش به صورت قوی یا متوسط می‌باشد و این نتیجه نشان می‌دهد که شاخص‌های طراحی فضای تجاری به عنوان فضای عمومی شهری، دارای تأثیر بالایی بر سلامت روان شهروندان است.