اثرات حمام عصاره‌ هیدروالکلی گزنه (Urtica dioica) بر شاخص‌های ایمنی و خونی ماهی قزل آلای رنگین کمان(Oncorhynchus mykiss)آلوده شده با قارچ ساپرولگنیا

Abstract

این مطالعه با هدف کاربرد عصاره هیدرو‌الکلی گزنه درکنترل بیماری ساپرولگنیوز و بررسی تأثیر آن برفراسنجه های خونشناسی، بیوشیمیایی سرم و ایمنی قزل‌آلای رنگین کمان آلوده شده با ساپرولگنیا انجام شد. 180 قطعه ماهی قزل الای رنگین کمان با میانگین وزن 27/0±22 گرم در 6 تیمار آزمایشی به طور تصادفی تقسیم بندی شدند. گروه‌های آزمایشی ابتدا با فلس برداری از ناحیه ساقه دمی مستعد بیماری شدند و سپس با زئوسپور ساپرولگنیا (با دوز105×3 زئوسپور در هر لیتر) به مدت 4 ساعت حمام داده شدند. ماهیان پس ازآلوده سازی در تانک‌های100 لیتری قرار گرفتند و چهار تیمار بترتیب50 ، 100، 150 و 200 میلی‌گرم بر لیتر عصاره هیدرو‌الکلی گزنه روزانه به مدت 1 ساعت در طول 1 هفته دریافت کردند. در پایان یک هفته حمام دهی با غلظت‌های مختلف عصاره هیدروالکلی گزنه (هفته اول) و در پایان یک هفته پس از قطع حمام‌دهی (هفته دوم)، افراسنجه‌های خون‌شناسی (گلبول قرمز، گلبول سفید، هماتوکریت و هموگلوبین)، فراسنجه‌های بیوشیمیایی سرم (آلبومین، گلبولین و توتال‌ پروتئین) و فراسنجه‌های ایمنی (فعالیت لیزوزیم، سیستم کمپلمان و فعالیت انفجارتنفسی) و همچنین درصد تلفات در تمامی تیمارها بررسی شدند. نتایج بدست آمده نشان داد میزان100 میلی‌گرم بر لیتر عصاره‌ هیدروالکلی گزنه سبب افزایش معنی‌دار فراسنجه های خون‌شناسی، بیوشیمیایی سرم و ایمنی ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان مبتلا به ساپرولگنیوز می‌شود (05/0>p). همچنین دوزهای50 ،150 و200 میلی‌گرم بر لیتر عصاره هیدروالکلی گزنه با افزایش مقاومت ماهیان در برابر ساپرولگنیوز باعث کاهش معنی‌دار تلفات نسبت به تیمار کنترل شدند. از اینرو، استفاده از عصاره هیدروالکلی گزنه با دوز 100 میلی گرم بر لیتر با روش حمام درمانی جهت بهبود شاخص‌های خون شناسی و ایمنی و همچنین کنترل ساپرولگنیوز در ماهی قزل‌آلای ‌رنگین‌کمان توصیه می‌گردد.