تأثیر آموزش مراقبت از کودکان مبتلا به فلج مغزی بر اضطراب و افسردگی مادران

Abstract

زمینه و هدف: فلج مغزی به گروه پیچیده و چندبعدی اختلالات غیرپیش‌رونده و ایستا درحرکت و وضعیتی اطلاق می‌شود که نیازمند توجه دقیق به تمامی فعالیت‌های روزمره زندگی کودک فلج مغزی توسط مراقبین، به‌ویژه مادران می‌باشد؛ بنابراین، پرداختن به آموزش نحوه مراقبت از کودکان فلج مغزی به مادران در این راستا اهمیت به‌سزایی دارد. در این مطالعه به بررسی تأثیر آموزش مراقبت از کودکان مبتلا به فلج مغزی بر اضطراب و افسردگی مادران پرداخته شده است. روش کار: طرح این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی همراه پیش‌آزمون -پس‌آزمون بود. تعداد 60 نفر از مادران دارای کودک فلج مغزی، مراجعه‌کننده به بیمارستان باهنر کرج به روش تصادفی انتخاب و به دو گروه کنترل و مداخله تقسیم شدند. برنامه آموزشی شامل 6 حیطه برای مادران گروه مداخله طی 6 جلسه ٣٠ دقیقه‌ای در طی مدت دو هفته تشکیل شد. افسردگی و اضطراب مادران در هر دو گروه قبل و بعد از مداخله مورد ارزیابی قرار گرفت. برای مقایسه متغیرها در دو گروه مداخله و کنترل از آزمون تی مستقل دو نمونه‌ای و برای مقایسه میانگین قبل و بعد در هر گروه از آزمون تی زوجی استفاده شد. به‌منظور بررسی همگنی داده‌ها در متغیرهای کیفی از آزمون کای-دو و یا آزمون دقیق فیشر استفاده شد. همچنین به‌منظور تعدیل اثر پیش‌آزمون، مقایسه میانگین پس‌آزمون با استفاده از آنالیز کوواریانس ANCOVA انجام شد. نتایج با استفاده از SPSS 21 آنالیز گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد برنامه آموزش نحوه‌ی مراقبت از کودکان فلج مغزی منجر به کاهش میزان افسردگی مادران از میانگین 100/26 با انحراف معیار 546/3 به میانگین 966 /18 با انحراف معیار 690/3 گردید. همچنین باعث کاهش اضطراب مادران این کودکان از میانگین 966/20 با انحراف معیار 30 9/2 به میانگین 500/14 با انحراف معیار 788/2 در گروه مداخله شد (001/0>p). در رابطه با مادران گروه کنترل نیز با توجه به عدم دریافت آموزش در این گروه، تغییرات زیادی در افسردگی و اضطراب آن‌ها مشاهده نشد و میانگین اضطراب مادران در 266/25 با انحراف معیار 715/2 ثابت ماند و میانگین افسردگی از 300/26 با انحراف معیار 718/2 به میانگین 933/25 با انحراف معیار 970/2 رسید. نتیجه‌گیری: یافته‌های مطالعه نشان داد که استفاده از آموزش نحوه‌ی مراقبت از کودکان فلج مغزی منجر به کاهش میزان افسردگی و اضطراب مادران کودکان مبتلا به فلج مغزی می‌شود.