اثرات برنامه آموزشی مبتنی بر ارتقاء خودکارآمدی درک شده بر کنترل عوامل خطر ساز سندرم متابولیک

Abstract

زمینه و هدف : سندرم متابولیک مجموعه ای از عوامل خطر مرتبط با بیماریهای قلبی عروقی و دیابت می باشد که هر روز بر شمار مبتلایان به آن افزوده می شود. این مطالعه با هدف تعیین اثر برنامه آموزشی مبتنی بر ارتقاء خودکارآمدی درک شده بر کنترل عوامل خطر ساز بیماری سندرم متابولیک صورت گرفت. روش کار : در این مطالعه پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل تصادفی، 182 زن مبتلا به سندرم متابولیک به صورت تصادفی سیستماتیک در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته خودکارآمدی درک شده و پرسشنامه 24 ساعته یادآمد خوراک بود. همچنین برگه ثبت اطلاعات برای جمع آوری داده های مربوط به دور کمر، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، TG ، HDL و FBS مورد استفاده قرار گرفت. بعد از گردآوری داده ها، مداخله آموزشی 3 جلسه ای برای گروه آزمون به کار گرفته شد و نتایج پس آزمون 3 ماه بعد از مداخله جمع آوری شد. در نهایت داده ها توسط آزمونهای T مستقل و وابسته به وسیله نرم افزار SPSS تحلیل گردید. یافته‌ها : میانگین نمره خودکارآمدی و مصرف درشت مغذی‌ها در گروه آزمون بعد از مداخله، بر خلاف قبل آموزش با گروه کنترل اختلاف معنی دار نشان داد. همچنین در گروه آزمون بعد از مداخله، میانگین دور کمر 2/4 سانتی متر، تری گلیسرید mg/dl 15/54، قند خون ناشتا mg/dl 61/13، فشار خون سیستولیک mmHg 42/7 و فشارخون دیاستولیک mmHg 55/9 کاهش و میانگین HDL mg/dl 87/5 افزایش داشته است که این تغییرات به طور معنی داری بر اساس میانگین درصد تغییرات از گروه کنترل بیشتر است. نتیجه‌گیری: افزایش خودکارآمدی می تواند راهکاری مطمئن در خصوص ترغیب بیماران به رعایت رژیم غذایی سالم با محدود کردن چربی و کربوهیدرات دریافتی و کاهش انرژی دریافتی روزانه و به تبع آن کاهش میزان عوامل خطر ساز سندرم متابولیک باشد.