شیوع کیفیت خواب نامطلوب در دانشجویان دانشگاه‌های ایران: مرور ساختاریافته و متاآنالیز

Abstract

زمینه و هدف: الگوی خواب دانشجویان به دلیل استرس ناشی از تحصیل و حجم کار آموزشی با سایر همسالان غیر دانشجو متفاوت است. هدف این مطالعه تعیین شیوع کیفیت خواب نامطلوب در دانشجویان ایران بر اساس یک مطالعه متاآنالیز می­باشد تا بتواند به عنوان یک معیار نهایی راهنمای سیاستگذاران در این زمینه باشد.

روش کار: در این مطالعه متا-آنالیز بانک­های اطلاعاتی PubMed، Science Direct، Scopus،Google Scholar، همچنین بانک­های اطلاعاتی داخلی بدون محدودیت زمانی تا 15 آبان 1393 مورد بازبینی قرار گرفت. از بین مطالعات انجام شده با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج، تعداد 15 مطالعه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده­ها با نرم افزار Stata نسخه 11 انجام گرفت. از آزمون­های ­Begg و Egger برای تعیین تورش انتشار و آزمون Q و شاخص I2 جهت بررسی عدم تجانس استفاده شد. جهت بررسی اثرات عوامل بالقوه مؤثر در ناهمگونی از متارگرسیون استفاده گردید.

یافته­ ها: تعداد کل نمونه در 15 مطالعه بررسی شده 3260 نفر بود. آزمون­های­Begg وEgger با مقدار P-value به ترتیب برابر 88/0 و 15/0 نشان‌دهنده عدم وجود سوگرایی انتشار بود. آزمون کوکران و شاخص I2 نشان دهنده عدم تجانس بین نمونه­های مورد مطالعه بود (26/975Q=، 001/0>p و 6/98I2=). شیوع کلی کیفیت خواب نامطلوب در دانشجویان ایران بر مبنای مدل تصادفی0/56 درصد با فاصله اطمینان95% (7/68–2/43) به دست آمد.

نتیجه­ گیری: با توجه به شیوع بالای کیفیت خواب نامطلوب در دانشجویان و افزایش آن در سال­های گذشته، تشخیص عوامل تأثیر گذار، اقدامات مداخله‌ای و پیشگیرانه و برگزاری جلسات آموزشی به منظور آموزش در خصوص اهمیت خواب و مهارت­های مدیریت زمان در دانشجویان ضروری به نظر می­رسد.