ارزیابی استدلال بالینی دستیاران و کارورزان پزشکی براساس پرسشنامه تفکر تشخیصی در دانشگاه علوم پزشکی ایران، 1392

Abstract

زمینه و هدف: استدلال بالینی در محیط‌های آموزشی از اهمیت زیادی برخوردار بوده و بایستی تمامی جنبه‌های دانش و مهارت یک دانشجو را در بر گیرد. در فرآیند استدلال بالینی ابتدا پزشک اطلاعاتی از بیمار می‌گیرد؛ سپس این اطلاعات را با یافته‌های پاراکلینیکی مقایسه می‌کند و با استفاده از تجربیات خود به یک تشخیص دست می‌یابد. دانشجویان پزشکی، بعضی اوقات در مقاطع مختلف با استدلال ضعیفی عمل می‌کنند و اشتباهات بسیاری در تشخیص دارند. این مطالعه با هدف مقایسه استدلال بالینی کارورزان و دستیاران پزشکی در محیط‌های بالینی صورت گرفته است.

روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - مقطعی بوده و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه تفکر تشخیصی بود که دارای 41 سوال با مقیاس لیکرت 6 تایی می‌باشد و پروفسور بوردیج و همکارانش در فرانسه آن را تدوین کرده‌اند. نمونه‌گیری به روش چند مرحله‌ای صورت گرفت؛ به این صورت که از میان بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران - مراکز آموزشی درمانی حضرت رسول(ص)، فیروزگر، اکبرآبادی و علی اصغر- به دلیل داشتن بخش‌های بالینی اصلی انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی ساده کارورزان و دستیاران 4 بخش اصلی در هر بیمارستان جهت تکمیل پرسش نامه‌ها انتخاب شدند. حجم نمونه مجموعأ 105 نفر دستیار و 100نفر کارورز بود که در بیمارستان‌های فوق الذکر مشغول به تحصیل می‌باشند. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرم افزار 16 SPSS و با استفاده از شاخص‌های مرکزی و پراکندگی صورت گرفت.

یافته‌ها: 205 نفر از دستیاران و کارورزان پرسش نامه را تکمیل کردند (میزان پاسخ دهی 1/91%). یافته‌های این پژوهش نشان داد که نمره DTI کل در کارورزان و دستیاران به ترتیب 13/158 و 66/161 به دست آمده است که اختلاف معنی داری (56/0p=) مشاهده نمی شود. همچنین نمره DTI ساختار حافظه در کارورزان 87/82 و در دستیاران 04/85 به دست آمد که اختلاف معنی داری (76/0p=) مشاهده نمی‌شود. نمره DTI انعطاف پذیری در تفکر در کارورزان26/75 و در دستیاران 62/76 به دست آمد که اختلاف معنی دار (108/0p=) نیست.

نتیجه گیری: با مقایسه ی پژوهش های انجام شده و پژوهش حاضر در می‌یابیم کارآموزان و دستیاران در استدلال بالینی ضعیف عمل می‌کنند و آموزش استدلال بالینی نیاز به دانش دارد ولی داشتن دانش تنها کافی نیست و بیشتر از اینکه به دانش نیاز داشته باشد به تمرین و کار با بیمار نیاز دارد. موضوع دیگری که باید به آن توجه داشت این است که آموزش استدلال بالینی باید شامل آموزش دانشجو محور و مسئله محور باشد و مناسب‌ترین محیط آموزشی، آموزش در گروه‌های کوچک با محوریت حل مسئله است.