عوامل تنش‌زا و روش‌های سازگاری در بیماران تحت دیالیز خونی در مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) تبریز در سال 1388

Abstract

زمینه و هدف: بیماران تحت درمان با دیالیزخونی اغلب در سازگاری با تنش‌های ناشی از بیماری دچار مشکلاتی می­شوند. اطلاع از انواع علل تنش­زا و روش­های سازگاری مورد استفاده، کمک به سزایی در اجرای مراقبت مؤثر از افراد دچاربیماریهای مزمن می نماید. لذا هدف از انجام این مطالعه تعیین عوامل تنش­زا و روش­های سازگاری در بیماران دیالیزخونی می باشد. روش کار: در این مطالعه مقطعی با روش سرشماری به بررسی عوامل تنش­زا و روش­های سازگاری 70 بیمار تحت درمان دیالیز خونی در مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) تبریز در سال 1388 پرداخته شد. روش گردآوری داده­ها، مصاحبه ساختارمند با استفاده از پرسشنامه بود. پرسشنامه­ در سه قسمت، مشخصات فردی-اجتماعی، مقیاس تنش­زاهای دیالیز خونی و مقیاس سازگاری جالویک بود. داده­ها با SPSS.15 و با بهره گیری از روش­های آماری توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: عوامل تنش­زا اصلی در این بیماران، عوامل روانی اجتماعی بودند که روش­های سازگاری عاطفه محور در پاسخ به این عوامل بیشتر استفاده می‌شدند. شدت تنش در بیماران با میانگین کلی 14/9±88/41 در حد «متوسط» بود. میانگین امتیاز استفاده از روش­های سازگاری 19/18±94/70 بوده که در رتبه­بندی به صورت «بعضی اوقات از آن روش استفاده می­کنم» تفسیر شد، میانگین نمرات تأثیر روش­های سازگاری نیز 42/19±57/49 بوده که در رتبه­بندی به صورت «آنروشکمی مؤثر بود» تفسیر گردید. ارتباط معنی­داری بین وضعیت درآمد و عوامل تنش­زا و نیز ارتباط آماری منفی و ضعیفی بین سن و استفاده از روش­های سازگاری مشخص گردید. نتیجه‌گیری: با توجه به مواجهه مکرر بیماران با عوامل تنش زای روانی- اجتماعی و میزان بهره گیری ناکافی این بیماران از روش های سازگاری به ویژه نوع مؤثر این روش ها، بایستی برنامه های آموزشی، مشاوره­ ای و حمایتی، در جهت تسهیل فرآیند سازگاری بیماران همودیالیزی با این عوامل تنش­زا صورت پذیرد.