بررسی اثر عصاره الکلی گیاه ترشک (Rumex) بر روی لیشمانیوز پوستی ناشی از لیشمانیا ماژور (Leishmania major) در موش های Balb/C

Abstract

زمینه و هدف: لیشمانیوز جلدی بیماری اندمیک در بسیاری از کشورها از جمله ایران است. از آنجا که استفاده از ترکیبات آنتیموان 5 ظرفیتی در درمان این بیماری عوارض جانبی به همراه دارد، این مطالعه به منظور بررسی تاثیر عصاره الکلی گیاه ترشک بر روی زخم های تجربی حاصل از لیشمانیا ماژور در موش های Balb/C انجام گرفت. روش کار: در این مطالعه تجربی 30 سر موش Balb/C به 6 گروه 5 تایی از A تا F تقسیم شدند، سپس در ناحیه قاعده دم هر موش 1/0 میلی لیتر از پروماستیگوت های زنده و فعال لیشمانیا ماژور سوش استاندارد MRHO/IR/75/ER)) به صورت زیر جلدی تزریق و ضایعات جلدی حدود 3 هفته پس از تلقیح ایجاد شد. سه غلظت مختلف عصاره الکلی بذر گیاه ترشک (3 و 5 و 9 میلی گرم در میلی لیتر) به گروه های D‏ تا F تزریق شد. سه گروه دیگر به عنوان گروه های کنترل در نظر گرفته شدند، به طوری که گروه A هیچ ماده درمانی را دریافت نکرد و گروه های B و C به ترتیب الکل اتانول تنها و داروی گلو کانتیم را دریافت کردند. تزریقات به صورت 2 بار در روز به مدت 15 روز انجام گرفت و هر هفته قطر زخم ها در تمام گروه ها اندازه گیری شد. همچنین تعداد انگل در زخم موش ها پس از تهیه گسترش و رنگ آمیزی در زیر میکروسکوپ بررسی شدند. نتایج در فرم های اطلاعاتی ثبت شده و با استفاده از آزمون های آماری وان اوی – آنووا و توکی تست مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: پنج هفته پس از تزریق انگل، میانگین قطر زخم ها در غلظت 9 میلی گرم در میلی لیتر ، کاهش داشته و بهبود کامل زخم ها هم در این گروه مشاهده شد. همچنین بار انگلی در این گروه در مقایسه با گروه دریافت کننده گلوکانتیم به طور معنی داری (05/0 P≤) کاهش نشان داد. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد که غلظت موثر این گیاه (9 میلی گرم در میلی لیتر) می تواند در موارد لیشمانیوز پوستی انسان استفاده شود.