ارتباط کم‌گزارشی‌دهی و بیش‌گزارش‌دهی انرژی دریافتی با شاخص توده بدن و عوامل مرتبط با شیوه زندگی: مطالعه قند و لیپید تهران

Abstract

کم‌گزارشی‌دهی و بیش‌ گزارش‌دهی انرژی دریافتی یکی از مشکلات شناخته شده روشهای ارزیابی دریافت غذایی است.هدف از این مطالعه تعیین ارتباط این موارد با شاخص توده بدن و عوامل مربوط به شیوه زندگی بوده است.ارزیابی دریافتهای غذایی با استفاده از یاد‌آمد 24 ساعته خوراک برای 2 روز در 947 فرد (415 مرد و 532 زن) 80-16 ساله ساکن منطقه 13 تهران توسط پرسشگران باتجربه صورت گرفت. وزن و قد با استفاده از ترازوی دیجیتالی و مترنواری طبق روشهای استاندارد اندازه‌گیری و به ترتیب با دقت 100 گرم و 1 سانتیمتر ثبت شد. میزان متابولیسم پایه براساس وزن، سن و جنس محاسبه گردید و نسبت انرژی دریافتی به میزان متابولیسم پایه (EI: BMR) 35/1< به عنوان کم‌گزارش‌دهی، 39/2-35/1 طبیعی و 4/2> به عنوان بیش‌گزارش دهی تعریف شد. براساس نتایــج بـه دسـت آمـده میانگیـن ± انحراف معیار سنی مردان و زنان به ترتیب 6/14±3/37 و 6/13 ± 9/32 سـال بود. مردان EI: BMR بیشتری را در مقایسه با زنان داشتند (44/0 ± 72/1 در مقابل 44/0 ± 27/1، 001/0P< ) و میزان انرژی دریافتی و EI:BMR در افراد جوانتر در هر دو جنس بیشتر از افراد سالمند بود. میزان شیوع کم‌گزارش‌دهی و بیش‌گزارش‌دهی در کل افراد به ترتیب 31% و 5% به دست آمد. کم‌‌گزارش‌دهی در زنان بیشتر از مردان (40% در مقابل 19%، 001/0P<) و بیش‌گزارش‌دهی در مردان شایعتر بود (7% در مقابل 3%، 05/0P<). با افزایش سن نسبت EI: BMR در هر دو جنس کاهش یافته و افراد کم‌گزارش‌ده در مقایسه با افراد با گزارش‌دهی طبیعی، سن بالاتر و BMRبیشتری داشتند اما امتیاز تحصیلات آنها تفاوت معنی‌داری نداشت. افراد بیش‌گزارش‌ده در مقایسه با افراد با گزارش‌دهی طبیعی سن کمتر و BMR پایین‌تری داشتند، اما امتیاز تحصیلات این 2 گروه تفاوت معنی‌داری نداشت. بیشترین نسبت افراد بیش‌گزارش‌ده در بین افراد با BMI طبیعی دیده شد. سیگار کشیدن در افراد بیش‌گزارش‌ده شایعتر از افراد طبیعی بود (28% در مقابل 19% در مردان و 6% در مقابل 1% در زنان، 01/0P< برای هردو). یافته‌ها حاکی از شیوع بالای گزارش‌دهی نادرست انرژی دریافتی در کشورما و ارتباط عواملی مثل سن، چاقی و سیگار کشیدن با آن بودند که این اطلاعات در بررسیهای تغذیه‌ باید مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.