مقایسه اثربخشی توان‌بخشی شناختی- رایانه‌ای و تمرین‌های عملی عصب‌روان‌شناختی بر بهبود سرعت، صحت و درک خواندن دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نارساخوانی

Abstract

زمینه و هدف: در زمینه توان‌بخشی دانش‌آموزان نارساخوان شیوه‌های متعددی مورد آزمایش قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی توان‌بخشی شناختی-رایانه­ای و تمرین‌های عملی عصب‌روان‌شناختی بر بهبود سرعت، صحت و درک مطلب کودکان نارساخوان بود. روش کار: روش پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون چند‌گروهی بود. جامعه آماری را کلیه دانش­آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال نارساخوانی شهرهای آمل و محمودآباد در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل دادند که به مراکز اختلال یادگیری این دو شهر ارجاع شده بودند. تعداد 45 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و با آزمون‌های هوش ریون و نارساخوانی نما ارزیابی شدند. بعد از تأیید تشخیص توسط کارشناسان، به‌صورت تصادفی در دوگروه آزمایشی و یک گروه گواه قرار گرفتند. مداخله به دو شیوه توان‌بخشی شناختی-رایانه‌ای و عملی هرکدام در 14 جلسه 45 دقیقه‌ای اعمال شد، ولی گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. سرعت، صحت و درک خواندن در مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون با آزمون نارساخوانی نما اندازه‌گیری شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بنفرونی تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که توان‌بخشی شناختی رایانه‌ای بر سرعت و صحت خواندن اثربخشی بیشتری نسبت به روش توان‌بخشی عملی دارد، اما در مؤلفه درک خواندن، توان‌بخشی عملی اثربخشی بیشتری نشان داد. نتیجه‌گیری: نتایج بیان می‌کند که توان‌بخشی شناختی با کمک رایانه و تمرین‌های عصب‌روان‌شناختی بدون استفاده از رایانه در بهبود عملکرد خواندن کودکان نارساخوان مؤثر بوده و می‌توانند به‌نوعی مکمل یکدیگر باشند.