ارزیابی اثرات مهاری و هم‌افزایی عصاره الکلی گیاه سنبله نقره‌ای (Stachys byzantina) روی سویه های استاندارد در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

سابقه و هدف: گیاهان خانواده نعناع با داشتن خاصیت ضد میکروبی در درمان بیماری‌های عفونی مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطالعه اثرات مهاری، هم‌افزایی و کاهندگی عصاره الکلی گیاه سنبله نقره‌ای بر روی پنج سویه استاندارد در شرایط آزمایشگاه ی مورد بررسی قرار گرفت.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی گیاه سنبله نقره‌ای (Stachys byzantina) پس از جمع آوری، به دور از نور مستقیم و درسایه خشک شد. تهیه عصاره الکلی با استفاده از روش خیساندن انجام گرفت، تاثیر عصاره به روش دیسک دیفیوژن درغلظت های 5/62، 125، 250 و 500 میلی گرم بر میلی لیتر عصاره به مقدار μl20 مورد آزمایش قرار گرفت. سویه‌های میکروبی مورد آزمایش به‌صورت لیوفیلیزه خریداری شد. برای تعیین MIC و MBC از روش میکرودایلوشن استفاده شد. همچنین اثر هم‌افزایی عصاره با آنتی‌بیوتیک بررسی شد.

یافته ها: در این بررسی، بیشترین میزان اثر عصاره روی استافیلوکوکوس اپیدرمایدیس درغلظت 500 میلی­گرم بر میلی لیتر برابر با 7/1±23/2 میلی­متر مشاهده شد. درحالیکه این اثر روی باکتری­های استافیلوکوکوس اورئوس برابر با1/8±18/4 میلی­متر، استرپتوکوکوس گروه A برابر با 2/4±14/4 میلی­متر و سودوموناس آئروجینوزا معادل 2/4±11/7 میلیمتر تعیین شد. همچنین با افزایش غلظت عصاره قطر هاله بازدارندگی به طور معنی ­داری (0/05 p≤) افزایش یافت. فعالیت هم‌افزایی عصاره با جنتامیسین، اریترومایسین و پنی‌سیلین با سودوموناس آئروجینوزا نشان داده شد. نتایج فیتوشیمیایی حضور آلکالوئید، کربوهیدرات، تانن، ترپنوئید، استروئید، ساپونین و فلاونوئید را نشان داد.

نتیجه‌گیری: به نظر می رسد عصاره گیاه سنبله نقره‌ای می‌تواند به‌ تنهایی یا در ترکیب با سایر عوامل ضد میکربی اثر مهارکنندگی داشته و عملکرد برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها را تقویت نماید.