ترکیبات شیمیایی و خواص ضد باکتریایی اسانس حاصل از بخش‌های هوایی گلپر ایرانی

Abstract

سابقه و هدف: ظهور ایزوله­های مقاوم میکروبی در اثر مصرف داروها و نگهدارنده­های شیمیایی، و در نتیجه افزایش عدم اطمینان در مورد مصرف مواد غذایی حاوی نگهدارنده­های سنتزی، سبب افزایش محبوبیت استفاده از نگهدارنده­های طبیعی شده است. در این مطالعه، علاوه بر شناسایی ترکیبات شیمیایی شناسایی شده در اسانس گیاه گلپر ایرانی، اثر ضد­باکتریایی اسانس آن بر روی لیستریا مونوسیتوژنز و اشرشیاکلی که از مهم­ترین باکتری­های مخاطره­آمیز در بهداشت مواد غذایی می­باشند، بررسی گردید.

مواد و روشها: در این مطالعه تجربی، پس از اسانس­گیری گلپر ایرانی توسط کلونجر، آنالیز کمی و کیفی ترکیبات تشکیل دهنده آن توسط GC-MS انجام گرفت. برای تعیینMIC وMBC از روش میکرودایلوشن استفاده گردید. آخرین چاهک فاقد کدورت، به عنوان MIC در نظر گرفته شد. با کشت­دادن از چاهک­های فاقد کدورت بر رویBHI آگار، کمترین غلظت اسانس که سبب عدم رشد در آن گردید، به عنوان MBC در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: هگزیل بوتانوات (25/98%)، اکتیل-2 متیل بوتیرات (14/37%)، پنتیل سیکلوپروپان (12/77%) و اکتیل ایزوبوتیرات (17/82%)، اجزای اصلی اسانس بودندکه از گروه استرهای آلیفاتیک می باشد. مقادیر MIC برای اشرشیاکلی و لیستریامونوسیتوژنز به ترتیب 5 و 2/5 میلی­گرم بر میلی­لیتر بود. مقادیر MBC برای هر دو باکتری معادل باMIC آن بود.

نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که استرهای آلیفاتیک عمده­ترین ترکیبات تشکیل­دهنده اسانس می باشند. همچنین اسانس گلپر ایرانی بر روی هر دو باکتری اثر ضد­باکتریایی داشته و با این شرح که لیستریا مونوسیتوژنز در مقایسه با اشرشیاکلی حساسیت بیشتری به اسانس دارد.