ارائه مدل تاثیر اخلاق پژوهشگری بر کیفیت پژوهش اعضای هیأت علمی

Abstract

سابقه و هدف: با رشد فزاینده پژوهش در جامعه و اهمیت و ضرورت تحقیق در توسعه و پیشرفت، بنظر می رسد، رعایت اصول اخلاق در پژوهش یکی از ارکان مهم و ضروری برای توسعه علم و دانش باشد. لذا این مطالعه به منظور تاثیر اخلاق پژوهشگری بر کیفیت پژوهش اعضای هیأت علمی و ارائه مدل انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی بر روی 320 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه­های علوم پزشکی کلان منطقه یک کشور ( بابل، سمنان، شاهرود، گلستان، گیلان و مازندران) که به روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای انتخاب شدند، انجام گردید. به منظور بررسی تأثیر اخلاق پژوهشگری بر کیفیت پژوهش از پرسش­نامه ­های محقق ساخته اخلاق پژوهشگری شامل 65 سوال و دو بعد «فردی و اجتماعی» و نه مولفه (امانتداری، مسئولیت­پذیری، تعهد حرفه­ای، دانش و معلومات، پشتکار و صبوری، رعایت حقوق آزمودنی­ها، روحیه کار گروهی، مسئولیت در قبال انتشار نتایج و توجه به نیازهای جامعه) و پرسشنامه کیفیت پژوهش شامل 31 سوال و چهار بعد «بودجه و تجهیزات، توسعه منابع اطلاعاتی، توسعه منابع انسانی و ساختار سازمان» که در هر دو پرسشنامه با توجه به تعداد سوالات هر مولفه نمره گذاری برحسب لیکرت از 1 تا 5 انجام شده و سپس تاثیر هر مولفه در اخلاق پژوهشگری بر کیفیت پژوهش بررسی گردید. یافته­ها: از 320 نمونه مورد مطالعه 223 نفر (69/7% ) مرد و 97 نفر (30/3%) زن بودند. میانگین نمره امانت داری در مردان (5/69±24/20) و در زنان (5/81±25/72) بود(0/05p<). اخلاق پژوهشگری با ضریب استاندارد (0/814) بر کیفیت پژوهش تاثیر داشت. نتایج نشان داد که، از بین ابعاد اخلاق پژوهشگری، بُعد امانتداری، مسئولیت پذیری، رعایت حقوق آزمودنی­ ها و روحیه کار گروهی بر کیفیت پژوهش تاثیر مثبت و معنی­ داری دارند (0/05p<). نتیجه­گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که اخلاق پژوهشگری بر کیفیت پژوهش اعضای هیأت علمی دانشگاه­های علوم پزشکی کلان منطقه یک کشور تاثیر دارد.