ارزشیابی تأثیر آموزش بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ ریزی‌شده بر انجام مراقبت‌ های دوران بارداری زنان باردار معتاد

Abstract

زمینه و هدف: استفاده از موادّ مخدر در دوران بارداری، از مهمترین نگرانی‌های سلامت است. انجام مراقبت‌های دوران بارداری در مادران معتاد از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و لازم است مداخلات آموزشی در این زمینه انجام شود. مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی تأثیر آموزش بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده بر انجام مراقبت‌های دوران بارداری در زنان معتاد انجام شد.

روش تحقیق: مطالعه حاضر یک مطالعه کارآزمایی میدانی شاهددار تصادفی شده بود که بر روی 46 زن باردار معتاد واجد معیارهای ورود به مطالعه انجام شد. در این مطالعه، افراد به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌ای روایی‌شده و پایا برای سنجش سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده بود. پرسشنامه؛ قبل، بلافاصله و دو ماه پس از مداخله برای افراد دو گروه تکمیل شد. مداخله شامل 6 جلسه آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده بود که برای افراد گروه آزمون اجرا شد. داده‌ها با استفاده از نرم‏افزار SPSS (ویرایش 16) و با کمک آزمون‏های آماری تی‌مستقل، آزمون دقیق فیشر، آنالیز واریانس تکرارشونده و تعقیبی بونفرونی تجزیه و تحلیل شد. سطح معنی‌داری کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: نتایج، افزایش معنی‌داری را در میانگین تغییرات نمره نگرش، قصد رفتاری و کنترل رفتاری درک‌شده، قبل و بلافاصله بعد از مداخله در افراد گروه آزمون نسبت به گروه شاهد نشان داد (05/0>P)؛ همچنین میانگین تغییرات کنترل رفتاری درک‌شده، قبل و دو ماه بعد از مداخله در افراد گروه آزمون نسبت به گروه شاهد افزایش معنی‌داری داشت (05/0>P).

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه، اثربخشی آموزش مبتنی بر تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده را بر سازه‏ های نگرش، کنترل رفتاری درک‌شده و قصد رفتاری مرتبط با انجام مراقبت‏های دوران بارداری نشان داد.