بررسی شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی و ارزیابی عوامل ارگونومیکی در افراد شاغل در نانوایی‌های سنتی شهرستان همدان در سال 1395

Abstract

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی- عضلانی رایج‌ترین مشکل مرتبط با کار در بسیاری از کشورهای درحال توسعه و صنعتی می‌باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی و ارزیابی عوامل ارگونومیکی در کارگران پخت نان سنّتی بود. روش تحقیق: این مطالعه توصیفی- تحلیلی و مقطعی بر روی 129 نفر از افراد شاغل در نانوایی‌های سنتی شهرستان همدان در بهمن‌ماه سال 1395 انجام گرفت. در این مطالعه، به ‌منظور تعیین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی از پرسش‌نامه‌های نوردیک، نقشه بدن و مقیاس آنالوگ بصری و برای تعیین میزان فعالیت و حداکثر نیروی قابل قبول دست‌ها از روش ارزیابی ACGIH-HAL استفاده گردید. پس از جمع آوری داده‌ها و ورود آنها به نرم‌افزار SPSS (ویرایش 20)، از آزمون‌های آماری کای‌دو و ‌t مستقل استفاده شد. یافته‌ها: در این مطالعه میانگین و انحراف معیار سابقه کاری، قد، وزن، شاخص توده بدن و سن افراد به‌ترتیب: 6/82±4 سال، 0/08±1/6 متر، 12/76±60 کیلوگرم، 4/70 ±24/65 و 12/60±43/5 سال بود. اندام‎های درگیر در این شغل شامل: گردن، شانه، پشت، کمر، آرنج، بازو، دست، ران، زانو، و ساق و مچ پا بودند. بیشترین شیوع درد در کارگران به‌ترتیب: در قسمت میانی پشت (38 نفر، 92/68%)، زانوها (33 نفر، 80/49%)، شانه (13نفر، 30/95%)، ساعد (11نفر، 26/19%) و مچ دست‌ها (11نفر، 26/19%) بود. بین درصد شیوع اختلالات اسکلتی– عضلانی اندام‌های بدن و BMI و سابقه‌ی کاری شاغلین ارتباط آماری معنی‌داری وجود داشت (0/05>.(p نتیجه‌گیری: شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی در اندام‌های زانو‌ها، قسمت میانی و تحتانی پشت، شانه‌ها و مچ دست در کارگران پخت نان سنتی بالا بود. بنابراین دو روش مداخله مهندسی و مداخله مدیریتی برای کاهش و حتی حذف اختلالات اسکلتی- عضلانی پیشنهاد می‌گردد.