فراوانی ناهنجاری کروموزومی و آپوپتوز ناشی از اشعه گاما در لکوسیت‌های خون محیطی مبتلایان به هموگلوبین H

Abstract

مقدمه: تالاسمی‌آلفا بیماری کم‌خونی ژنتیکی و بیشتر شایع در آسیای جنوب شرقی، منطقه مدیترانه و جنوب ایران است. به‌طورکلی، تالاسمی‌آلفا به گروه‌های کوچک‌تری تقسیم می‌شودکه مهم‌ترین آنها عبارتند از: حامل خاموش، تالاسمی‌آلفا مینور، بیماری هموگلوبین H و تالاسمی‌آلفا ماژور(هیدروپس فتالیس). هدف: بررسی میزان ناهنجاری کروموزومی و آپوپتوز در لکوسیت افراد دچار بیماری هموگلوبین H در مقایسه با افراد سالم پیش و پس از تیمار با 3 گری اشعه گاما مواد وروش‌ها: لکوسیت‌های خون محیطی 10 بیمار هموگلوبین H به همراه لکوسیت‌های خون محیطی 10 فرد سالم به‌طور جداگانه مورد تابش 3 گری پرتو گاما قرار داده‌شدند. بروز ناهنجاری کروموزومی پس از 48 ساعت از هر نمونه 70 متافاز بررسی شد. پس از 48 ساعت میزان آپوپتوز القایی و بی‌درنگ پس از خون‌گیری با آزمون کامت خنثی مورد ارزیابی قرار گرفت. تمام این مرحله برای هر یک از افراد دو گروه بدون تابش لکوسیت‌های خون محیطی، تکرار و با نمونه‌های مورد تابش مقایسه و آنالیز آماری با نرم‌افزار 15V SPSS انجام شد. نتایج: نقاط شکست ناشی از القای پرتوها در بیماران دچار هموگلوبین H در تمام کروموزوم‌ها و افراد سالم به‌جزء کروموزوم ‌شماره 1، متناسب با طول کروموزوم‌ها و بر مبنای محتوای DNA به‌طور تصادفی در طول کروموزوم‌ پخش شده بود. درصد آپوپتوز در افراد دچار بیماری هموگلوبین H بلافاصله پس از خون‌گیری و همچنین پس از 48 ساعت نسبت به افراد سالم بیشتر و از نظر آماری معنی‌دار بود (01/0 P<). درصد آپوپتوز نمونه‌های تیمار 3 گری اشعه پس از 48 ساعت در هر دو گروه کنترل و بیمار به میزان بسیار قابل توجهی افزایش یافته بود (01/0 P<). نتیجه‌گیری: دور نگهداشتن بیماران هموگلوبین H از مواد فیزیکی و شیمیایی که آسیب‌ اکسیداتیو DNA ایجاد می‌کند، ممکن است به بهبود مدیریت این بیماران کمک کند.