مقایسه آموزش با استفاده از لوح فشرده و بوکلت بر برآیندهای یادگیری دانشجویان پرستاری و مامایی در مورد خودآزمایی پستان●

Abstract

مقدمه : امروزه سرطان پستان مهمترین مشکل بهداشتی و مسئوول تقریبا 30 درصد موارد جدید سرطانها می باشد. در 20 سال گذشته میزان تشخیص آن بخاطر استفاده فزاینده از روشهای غربالگری پستان در حال افزایش است .خودآزمایی پستان فرصتی را برای کشف زودرس ، درمان بهتر و کنترل سلامتی در اختیار زنان قرار می دهد.تحقیقات و مطالعات مختلف نشان می دهد که برنامه های آموزشی در مورد خودآزمایی پستان و ارتقاء آن سبب افزایش آگاهی ، دفعات انجام خودآزمایی و شایستگی می گردد . دانشجویان معمولا آموزش استفاده از کامپیوتر را بر سایر شیوه های سنتی ترجیح می دهند و وسیله ای مهم در آموزش رفتارهای بهداشتی می باشد. هدف: در این تحقیق ، محقق با هدف مقایسه تاثیر آموزش با استفاده از بوکلت و لوح فشرده بر برآیندهای یادگیری (آگاهی ، باور بهداشتی و انجام خودآزمایی پستان ) اقدام به جمع آوری اطلاعات نمود تا شاید یافته های بدست آمده از تکنولوژی و فن آوری جدید آموزش سبب ارتقاء سریعتر یادگیری ، تقویت و اصلاح رفتارهای بهداشتی در دانشجویان گردد. مواد وروش‌ها: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی با طراحی آزمون قبل و بعد است که در دانشجویان مامایی (20 نفر) و پرستاری (30 نفر) ترم اول در دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی رشت اجرا گردید . در ابتدا مشخصات دموگرافیک ،میزان آگاهی ، باور بهداشتی و دفعات انجام خودآزمایی پستان در هر دو گروه با استفاده از آزمون های آماری مقایسه شد وهیچگونه تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. سپس مداخله مورد نظر (که با قرعه کشی تعیین گردید) برای دانشجویان مامایی بوکلت و برای دانشجویان پرستاری لوح فشرده ارائه شد . مجدداًً یک‌هفته بعد هر سه متغیر کنترل گردید.در این تحقیق پرسشنامه شامل بخش اول مشخصات دموگرافیک ، بخش دوم آگاهی سنجی (10 عبارت ) و بخش سوم سنجش باوربهداشتی برگرفته شده از پرسشنامه استاندارد مدل باور بهداشتی چمپیون پس از سنجش روایی و پایایی ابزار جهت جمع اوری اطلاعات استفاده گردید . لوح فشرده نیز با همکاری پژوهشگران و متخصصین کامپیوتر بر اساس محتوی آموزشی خاص در محیط ویندوز و نرم افزار MACROMEDIA FLASH(VERSION 5 ) طراحی گردید. نتایج: یافته‌ها نشان دادکه اکثریت دانشجویان پرستاری (9/73 درصد ) و مامایی (80 درصد) در دامنه سنی 19-18 سالگی با میانگین سنی به ترتیب (8/1 ±4/19، 7/0±9/18) بودند.اکثریت دانشجویان مجرد، بدون سابقه ابتلاء به بیماری و مواجهه با بیمار سرطانی، بدون انجام خودآزمایی پستان بوده و قبل از تحقیق هیچگونه اطلاعاتی را در مورد خودآزمایی پستان کسب نکرده بودند. دو گروه از نظر متغیرهای فوق الذکر و همچنین سه متغیر اصلی تحقیق با استفاده از آزمون تی مستقل مقایسه شدند که هیچگونه تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. در هر دو گروه با استفاده از لوح فشرده و بوکلت میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده از آگاهی قبل و بعد از آموزش با استفاده از تی مزدوج تفاوت معنی دار را نشان داد (P<0.000).آگاهی در مورد خودآزمایی پستان در دو گروه مامایی و پرستاری پس از آموزش نیز تفاوت معنی داری را نشان داد (P<0.01).ولی باوربهداشتی و دفعات انجام خودآزمایی با استفاده از تی مستقل و کروسکال والیس تفاوت معنی داری را نشان نداد. هیچ کدام از متغیرهای فردی - زمینه ای با نمرات کسب شده از آگاهی و باور بهداشتی با استفاده از آزمون کای دو و تست دقیق فیشر تفاوت معنی داری را نشان نداده است . نتیجه گیری: در این تحقیق یافته های پژوهش نشان داد که آموزش با هر دو شیوه میزان آگاهی را افزایش می دهد ولی تأثیری بر باوربهداشتی و دفعات انجام خودآزمایی پستان ندارد.شاید دلیل این تفاوت مدت زمان کوتاه بررسی تأثیر مداخله مورد نظر یعنی یک‌هفته بعد از اجرای آموزش است ، از طرف دیگر باور و دفعات انجام خودآزمایی پستان بعنوان یک رفتار بهداشتی معمولاًً از احساسات درونی افراد نشات می گیرد و شاید تدوام آموزش یعنی تکرار آموزش در فواصل زمانی مختلف قادر به تغییر در باور و عملکرد واحدهای مورد پژوهش باشد .