اثر‌بخشی طرحواره درمانی گروهی بر سیستم‌های فعال‌سازی/‌بازداری رفتاری و تنظیم شناختی هیجان دانش‌آموزان دختر دارای نشانه‌های اضطراب

Abstract

چکیده مقدمه: دانش‌آموزان دارای نشانه‌های اضطراب با عوامل تنش‌زای متعدد جسمی و روانی روبرو هستند که‌‌ به کاهش کیفیت زندگی آنان می‌انجامد. با توجه به ارتباط سیستم‌های فعال‌سازی/‌بازداری رفتاری و تنظیم شناختی هیجان با طرحواره‌های ناسازگار اولیه، یکی از روش‌هایی که می‌تواند به این ‌دانش‌آموزان ‌‌کمک کند، طرحواره درمانی است.‌ هدف: تعیین اثربخشی طرحواره درمانی گروهی بر سیستم‌های فعال‌سازی/ بازداری رفتاری و تنظیم شناختی هیجان دانش‌آموزان دختر دارای نشانه‌های اضطراب‌‌.‌ مواد و روش‌ها: پژوهش ‌بصورت مداخله‌ای و از نوع پیش‌آزمون_پس‌آزمون با گروه گواه بود. نمونه پژوهش 28 دانش‌آموز مقطع راهنمایی دارای نشانه‌های اضطراب شهرستان رشت در سال تحصیلی 96-1395 بودند که بر پایه پرسشنامه اضطراب بک(1990) و ملاک‌های راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های‌ روانی(2013) شناسایی و در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. برای گرد‌آوری داده‌ها از مقیاس سیستم‌های بازداری/‌فعال‌سازی رفتاری(2005) و پرسشنامه تنظیم‌‌شناختی هیجان(2001) پیش و پس از درمان استفاده شد. گروه آزمایش در 10 جلسه، مورد درمان گروهی با الگو طرحواره درمانی یانگ قرار گرفتند.‌ نتایج: نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که درمان گروهی با مدل طرحواره درمانی بر بهبود سیستم‌های بازداری/‌فعال‌سازی رفتاری و تنظیم‌‌شناختی هیجان در دانش‌آموزان دارای نشانه‌های اضطراب تأثیر دارد (001/0>P). نتیجه‌گیری: ‌‌برای رویارویی با نشانه‌های اضطراب دانش‌آموزان و بهبود تنظیم شناختی هیجان می‌توان از طرحواره درمانی استفاده کرد.